» شیلنگ » انواع شیلنگ آتش نشانی از نظر کاربرد، جنس و ابعاد

انواع شیلنگ آتش نشانی از نظر کاربرد، جنس و ابعاد

آتش‌نشانی بدون تجهیزات استاندارد عملاً امکان‌پذیر نیست و شیلنگ آتش‌نشانی یکی از مهم‌ترین این تجهیزات به شمار ‏می‌آید. وظیفه اصلی این شیلنگ، انتقال ایمن و پرحجم آب یا فوم اطفای حریق از منبع یا پمپ به محل آتش‌سوزی است. ‏انتخاب صحیح نوع شیلنگ و ابعاد آن، نه‌تنها سرعت عمل نیروهای آتش‌نشان را افزایش می‌دهد بلکه بر ایمنی و دوام عملیات ‏نیز اثر مستقیم دارد.‏
شیلنگ‌های آتش‌نشانی در مدل‌ها و ساختارهای مختلفی مانند مکش، انتقال‌دهنده برزنتی یا ضداسید و هوزریل تولید می‌شوند ‏که هر کدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند. این شیلنگ‌ها از مواد متنوعی نظیر کتان، نایلون، تریلن، ‏PVC‏ و ‏EPDM‏ ‏ساخته می‌شوند تا در برابر فشار بالا، حرارت، سایش و مواد شیمیایی مقاوم باشند. در ادامه این مطلب مجله بازاری قصد داریم ‏بعد از معرفی انواع شیلنگ‌های آتش‌نشانی و بررسی جنس آن‌ها، به ابعاد استاندارد (قطر داخلی بر حسب اینچ) را نیز بررسی ‏کنیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.‏

تولید شیلنگ پنوماتیک: نگاهی عمیق به فرایند ساخت و انواع شیلنگ ها

انواع شیلنگ آتش نشانی براساس کاربرد

این ابزار بسیار مهم آتش‌نشانی براساس کاربرد انواع مختلفی دارد که شامل شیلنگ آتش‌نشانی مکش، شیلنگ آتش نشانی ‏انتقال‌دهنده، انتقال‌دهنده نفوذناپذیر و شیلنگ هوزریل (‏Hose Reel‏)‏ هستند. در ادامه به معرفی هر یک از این شیلنگ‌ها ‏می‌پردازیم.‏

شیلنگ آتش‌نشانی مکش ‏

یکی از رایج‌ترین نوع شیلنگ آب برای آتش‌نشانی است که برای انتقال آب از منبع روباز (حوضچه، رودخانه، استخر) به پمپ ‏آتش‌نشانی در شرایطی که فشار طبیعی وجود ندارد، استفاده می‌شود. ‏
این شیلنگ دارای یک لایه داخلی از جنس لاستیک طبیعی یا ‏EPDM‏ است. این لایه در برابر مقاوم آب، گل و مواد شیمیایی ‏سبک مقاومت زیادی دارد. ‏
برای تولید شیلنگ آتش‌نشانی مکش از یک تقویت‌کننده هم استفاده می‌شود که به صورت مارپیچ فلزی است و از جنس الیاف ‏سخت تهیه می‌شود این تقویت‌کننده برای جلوگیری از له‌شدگی در زمان ایجاد فشار منفی (وَکیوم) کاربرد دارد. بخش دیگری ‏از این شیلنگ آتش‌نشانی روکش بیرونی است که از جنس لاستیک ضد سایش تهیه می‌شود. گفتنی است این روکش در برابر ‏نور آفتاب مقاومت زیادی دارد.‏
از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های شیلنگ آتش‌نشانی مکش باید به موارد زیر اشاره کنیم:‏

دارای قطر معمول بین 65 تا 150 میلی‌متر
توانایی تحمل خلا تا 0.9 بار منفی
توانایی انعطاف متوسط نسبت به شیلنگ‌های انتقال‌دهنده سنگین‌تر

مهم‌ترین مزایای شیلنگ آتش‌نشانی مکش عبارتند از:‏

امکان مکش آب از هر منبع باز بدون نیاز به ارتفاع
دارای مقاومت بالا در برابر ضربه و له‌شدگی

برای نگهداری این شیلنگ باید به نکات زیر دقت داشته باشید:‏

بعد از مکش آب گل‌آلود حتما آن را به طور کامل بشویید. ‏
برای جلوگیری از خمیدگی و شکستگی آن، به صورت صاف یا با قوس بزرگ آن را نگهداری کنید.‏

شیلنگ آتش‌نشانی انتقال‌دهنده

دومین نوع شیلنگ پرکاربرد در آتش‌نشانی از نوع انتقال‌دهنده است. این شیلنگ‌ آب پرفشار را از پمپ به نازل یا سیستم ‏پاشش می‌رساند و شامل دو نوع اصلی انتقال‌دهنده نفوذ پذیر و انتقال‌دهنده نفوذناپذیر است. در ادامه هر دو نوع شیلنگ را به ‏طور کامل بررسی کرده‌ایم.‏

انتقال‌دهنده نفوذپذیر (شیلنگ برزنتی)‏

این نوع شیلنگ آتش‌نشانی بیشتر با نام “شیلنگ برزنتی” شناخته می‌شود، نوعی شیلنگ فشار قوی است که برای انتقال آب ‏یا فوم از پمپ به محل آتش‌سوزی به کار می‌رود. ویژگی اصلی این شیلنگ رطوبت‌پذیری بافت بیرونی آن است. به عبارت دیگر ‏برای لایه بیرونی این شیلنگ از نوعی پارچه برزنتی استفاده می‌شود که تا حدودی کمی آب را جذب یا عبور می‌دهد. اما لایه ‏داخلی این نوع شیلنگ به طور کامل آب‌بند است و در جریان اصلی هیچ نشتی ‏ایجاد نمی‌شود.‏
همانطور که گفتیم شیلنگ برزنتی آتش‌نشانی از دو لایه تشکیل شده است که عبارتند از:‏

لایه بیرونی: این لایه از پارچه برزنتی یا الیاف پلی‌استر بافته‌شده است.‏
لایه داخلی: این قسمت از لاستیک یا ‏PVC‏ نازک تهیه شده است تا از نشتی جلوگیری کند.‏

از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های شیلنگ آتش‌نشانی انتقال‌دهنده نفوذ‌پذیر باید به ویژگی‌های زیر اشاره کنیم:‏

وزن سبکی دارد.‏
‏
انعطاف‌پذیر است و به راحتی می‌توان آن را جمع کرد.‏
این شیلنگ آتش نشانی با قطر متداول 25، 38، 52 و یا 65 میلی‌متر تهیه می‌شود. ‏
فشار کاری آن بین 8 تا 17 بار و با فشار ترکیدگی حدود 25 تا 30 بار است.‏

از جمله مزایای شیلنگ برزنتی باید به موارد زیر اشاره کنیم: ‏

حمل و جمع‌آوری آسان
مناسب برای عملیات شهری و جنگلی
امکان استفاده طولانی روی شاسی آتش‌نشانی

البته این شیلنگ معایبی نیز دارد که عبارتند از:‏

برای محیط‌های بسیار ساینده یا شیمیایی مناسب نیست و عمر کمتری دارد.‏
برای جلوگیری از کپک بعد از هر بار استفاده باید به طور کامل خشک شود.‏

سایز بست مناسب برای هر شیلنگ – راهنمای جامع

شیلنگ انتقال‌دهنده نفوذناپذیر

این شیلنگ آتش‌نشانی هم نوعی شیلنگ فشارقوی محسوب می‌شود که برای انتقال آب یا فوم از پمپ آتش‌نشانی به محل ‏حریق طراحی شده کاربرد دارد. البته برخلاف شیلنگ انتقال‌دهنده نفوذ‌پذیر، هیچ‌گونه رطوبت یا آبی به لایه بیرونی آن نفوذ ‏نمی‌کند. ‏
این شیلنگ آتش‌نشانی از دو قسمت تشکیل شده است:‏

لایه داخلی و بیرونی یکپارچه: این قسمت از لاستیک نیتریل (‏NBR‏) یا ‏EPDM‏ ساخته می‌شود.‏
الیاف تقویتی میانی: این قسمت از پلی‌استر یا نایلون تهیه می‌شود تا در برابر فشار بالایی مقاومت زیادی داشته باشد.‏

برای تولید شیلنگ انتقال‌دهنده نفوذ‌ناپذیر، لایه‌های لاستیک و الیاف در عملیات ولکانیزه به‌طور کامل با هم ترکیب می‌شوند. ‏این پروسه باعث یکپارچه شدن بدنه شیلنگ می‌شود و آن را در برابر رطوبت نفوذناپذیر می‌کند.‏
مهم‌ترین ویژگی‌های شیلنگ‌های انتقال‌دهنده نفوذناپذیر عبارتند از:‏

هیچ جذب یا تراوشی به سطح بیرونی ندارد.‏
مقاومت مکانیکی بالا دارد و می‌تواند فشار کاری حدود 10–20 بار و فشار ترکیدگی بیش از 30 بار (بسته به استاندارد) را ‏تحمل کند. ‏
مقاومت شیمیایی و روغنی این نوع شیلنگ بسیار بالاست و به همین دلیل می‌توانید از آن برای محیط‌هایی که احتمال تماس ‏با روغن، سوخت یا مواد خورنده وجود دارد، استفاده کنید. ‏
سطح بیرونی این شیلنگ آتش‌نشانی صاف طراحی می‌شود که شست‌وشوی آن را آسانتر می‌کند و هیچ آلودگی به آن جذب ‏نمی‌شود. ‏

مهم‌ترین کاربردهای شیلنگ آب آتش‌نشانی انتقال‌دهنده نفوذ‌ناپذیر عبارتند از:‏

مناسب برای عملیات آتش‌نشانی صنعتی در پالایشگاه‌ها، پتروشیمی و کارخانجات شیمیایی.‏
مناسب برای مکان‌های مرطوب یا دارای روغن یا مواد شیمیایی ‏
کاربرد برای خطوط انتقال آب موقت در پروژه‌های عمرانی یا محیط‌های خشن

شیلنگ هوزریل ‏

از دیگر شیلنگ‌های آتش‌نشانی باید به شیلنگ هوزریل اشاره کنیم که برای نصب دائم روی قرقره دیواری در ساختمان‌های ‏اداری، تجاری، مسکونی و کارخانه‌ها استفاده می‌شود. هدف اصلی استفاده از این نوع شیلنگ استفاده سریع در مراحل اولیه ‏حریق است. ‏
‏ شیلنگ هوزریل ‏از جنس لاستیک تقویت‌شده یا ‏PVC‏ با الیاف داخلی تولید می‌شود. این ساختار باعث افزایش انعطاف‌پذیری ‏شیلنگ هم می‌شود. گفتنی است این شیلنگ با قطر متداول 19 یا 25 میلی‌متر و طول استاندارد 30 متر (قابل ‏سفارشی‌سازی) تهیه می‌شود.‏
مهم‌ترین ویژگی‌های این شیلنگ آتش‌نشانی عبارتند از:‏

امکان اتصال همیشگی به شبکه آب شهری و پُر از آب
امکان استفاده توسط افراد عادی بدون آموزش تخصصی
فشار کاری حدود 12 بار

مزایای ‏ شیلنگ آتش نشانی هوزریل ‏عبارتند از:‏

آماده‌به‌کار دائمی، مناسب برای حریق‌های کوچک
سبک و قابل باز و بسته شدن سریع

برای استفاده از این شیلنگ باید به طور دوره‌ای آن را تست کنید و از فشار آب کافی مطمئن شوید. برای اطمینان از عدم ‏نشتی، بهتر است نازل خودکار را نیز چک کنید.‏

انواع سرشیلنگی و مقایسه آنها با هم

انواع شیلنگ آتش نشانی از نظر جنس

یکی دیگر از معیارهای دسته‌بندی انواع شیلنگ آتش‌نشانی براساس جنس بدنه و لایه‌های سازنده آن‌هاست. تقسیم‌بندی انواع ‏شیلنگ آتش‌نشانی بر اساس متریال و جنس، کمک می‌کند با توجه به فشار کاری، مقاومت شیمیایی، شرایط ‏محیطی و ‏بودجه، شیلنگ مناسب برای عملیات آتش‌نشانی یا سیستم اطفای حریق انتخاب شود.‏
به طور کلی هر نوع شیلنگی که در مراکز آتش‌نشانی استفاده می‌شود، ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی خاص خود را دارد و ‏برای کاربری متفاوتی انتخاب می‌شود. مهم‌ترین انواع شیلنگ آتش‌نشانی از نظر جنس در ادامه بررسی شده است.‏

شیلنگ لاستیکی ‏

این نوع شیلنگ از لاستیک طبیعی، ‏EPDM‏ و یا نیتریل (‏NBR‏) تهیه می‌شود. شیلنگ‌های لاستیکی به صورت چندلایه ‏هستند و با کمک الیاف یا نخ پلی‌استر تقویت می‌شوند. ‏
مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع شیلنگ‌ها عبارتند از:‏

داشتن مقاومت بالا در برابر سایش، ضربه و اشعه خورشید
دارای انعطاف‌پذیری در دمای بالا و پایین
نفوذناپذیر در برابر آب، روغن و بسیاری از مواد شیمیایی

شیلنگ برزنتی

در بالاتر در مورد انتقال‌دهنده نفوذپذیر ‏صحبت کردیم که از جنس برزنت تهیه می‌شود. آستر داخلی شیلنگ‌های برزنتی از ‏لاستیک ‏SBR، ‏EPDM‏ یا لایه نازک ‏PVC‏ است تا در برابر رطوبت آب‌بندی شوند. پوشش بیرونی شیلنگ‌های برزنتی دارای ‏بافت متراکم الیاف پلی‌استر یا برزنت صنعتی است.‏

شیلنگ تراز چیست؟ تفاوت شیلنگ معمولی و شیلنگ تراز

شیلنگ نیتریل–پلی‌استر ‏

یکی دیگر از انواع شیلنگ‌های آتش‌نشانی است که از لاستیک نیتریل با بافت پلی‌استر تهیه می‌شود. البته تولیدکنندگان برای ‏ضدآب کردن این شیلنگ‌ها، آن‌ها را طی فرآینده ولکانیزه، یکپارچه می‌کنند.‏
از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های شیلنگ نیتریل پلی استر باید به موارد زیر اشاره کنیم:‏

نفوذناپذیر کامل نسبت به آب و روغن
مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی، سایش و حرارت

از این نوع شیلنگ برای آتش‌نشانی صنعتی و عملیات سنگین که احتمال تماس با مواد خورنده وجود دارد، استفاده می‌شود.‏

شیلنگ ‏PVC‏ تقویت‌شده

یکی دیگر از انواع شیلنگ‌های آتش‌نشانی با استفاده از لایه‌های ‏PVC‏ انعطاف‌پذیر با نخ یا الیاف پلی‌استر تهیه می‌شود. ‏مهم‌ترین ویژگی این نوع شیلنگ‌ها عبارتند از:‏

دارای وزن سبک
قیمت مناسب
مقاومت بالا در برابر رطوبت و اشعه خورشید
دارای انعطاف زیاد به خصوص در شیلنگ‌های هوزریل

از شیلنگ‌های ‏PVC‏ برای سیستم‌های ثابت اطفای حریق و شیلنگ هوزریل ساختمان‌ها استفاده می‌شود.‏

شیلنگ مکش تقویت‌شده با سیم فلزی

یکی دیگر از انواع شیلنگ‌های آتش‌نشانی با استفاده از لاستیک ‏EPDM‏ یا ‏PVC‏ ضخیم تهیه می‌شود. سپس در داخل آن‌ها ‏سیم فولادی گالوانیزه به صورت مارپیچ به کار می‌رود. ‏
مهم‌ترین ویژگی‌های شیلنگ مکش تقویت‌شده با سیم فلزی عبارتند از:‏

تحمل فشار منفی (وکیوم) برای مکش آب از منابع روباز
دارای دیواره ضخیم و مقاوم در برابر له‌شدگی

از این شیلنگ‌های مکش برای پمپ‌های آتش‌نشانی استفاده می‌شود.‏

انواع شیلنگ آتش نشانی براساس ابعاد

اگر بخواهیم شیلنگ‌های آتش‌نشانی را براساس ابعاد نیز بررسی کنیم، انواع مختلفی دارند. ابعاد آن‌ها براساس قطر داخلی و ‏برحسب اینچ مشخص می‌شود. انتخاب و خرید شیلنگ آتش‌نشانی براساس ابعاد به این دلیل اهمیت دارد که باید با اتصالات، ‏پمپ‌ها و نازل‌ها تناسب و سازگاری داشته باشد. ‏
به طور کلی بر اساس استانداردها و تولیدات رایج، ابعاد هر یک از این شیلنگ‌ها به تفکیک عبارتند از:‏

شیلنگ آتش‌نشانی 1- 6 اینچ

این نوع شیلنگ‌ها با قطر بین 1 تا 6 اینچ تهیه می‌شوند. برای بیشتر خودروهای آتش‌نشانی سایز متداول آن‌ها 4 اینچ (برابر با ‏‏100 میلی‌متر) است.‏
شیلنگ‌های مکش در مقایسه با سایر شیلنگ‌های آتش‌نشانی قطر بزرگتری دارد که علت آن، امکان عبور حجم زیاد آب با ‏حداقل افت فشار هنگام مکش از منبع روباز است. ‏

شیلنگ آتش‌نشانی 1.5 تا 2.5 اینچ

این شیلنگ‌ها که از جنس برزنتی یا ضداسید تهیه می‌شوند، دارای سایزهای مرسوم ۱٫۵، ۲ و ۲٫۵ اینچ (تقریباً 38، 50 و 65 ‏میلی‌متر) هستند. از این نوع شیلنگ‌ها برای انتقال آب پرفشار از پمپ به محل حریق در عملیات شهری، صنعتی یا جنگلی ‏استفاده می‌شود.‏
گفتنی است شیلنگ ضداسید یا نفوذناپذیر نیز در همین ابعاد استاندارد ساخته می‌شود.‏

علائم خرابی شیلنگ هدرولیک فشار قوی

شیلنگ هوزریل 1 تا 3.4 اینچ

این شیلنگ نیمه‌سخت برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری کاربرد دارند و با ابعاد رایج ۱ اینچ و ۳/۴ اینچ (تقریباً 19 و 25 ‏میلی‌متر) تهیه می‌شوند.‏
در واقع شیلنگ‌های هوزریل قطر بسیار کمتری دارند که دلیل آن سهولت استفاده برای افراد غیرآتش‌نشان است. همچنین با ‏قطر کم آب در مراحل اولیه حریق به صورت یکنواخت در داخل شیلنگ هوزریل جریان پیدا می‌کند.‏

جمع‌بندی ‏

شیلنگ آتش‌نشانی، چه در برای مکش آب از منابع روباز و چه برای انتقال آب پرفشار یا استفاده سریع در ساختمان‌ها، یکی از ‏مهم‌ترین ابزارها برای عملیات اطفای حریق است. آشنایی با انواع شیلنگ‌ها (از مکش گرفته تا انتقال‌دهنده‌ برزنتی یا ضداسید ‏و شیلنگ‌های هوزریل و همچنین شناخت جنس مواد سازنده مانند کتان، نایلون، تریلن، ‏PVC‏ و ‏EPDM‏) کمک می‌کند تا در ‏هر محیط، شیلنگی متناسب با فشار کاری، مقاومت شیمیایی و شرایط عملیاتی انتخاب شود.‏
ابعاد استاندارد این شیلنگ‌ها که برحسب اینچ تعیین می‌شود، تضمین می‌کند که تجهیزات پمپ، نازل و اتصالات به‌طور کامل ‏با یکدیگر هماهنگ باشند و افت فشار به حداقل برسد. در نهایت، انتخاب صحیح نوع، جنس و قطر شیلنگ نه‌تنها بهره‌وری و ‏سرعت عملیات آتش‌نشانی را افزایش می‌دهد، بلکه نقش مهمی در ایمنی نیروها، کاهش خسارات و طول عمر تجهیزات ایفا ‏می‌کند.‏

به این نوشته امتیاز بدهید!

برچسب ها: