تفاوت لامپ هالوژن و زنون

روشنایی یکی از مهم‌ترین و اساسی ترین نیازهای انسان است و امروزه روشنایی در منازل، ساختمان‌ها، ادارات و… از طریق لامپ انجام می‌شود. لامپ‌ها در انواع و شکل‌های مختلفی ارائه می‌شوند. این محصولات دارای ویژگی‌های متفاوتی مثل رنگ، نور، شکل لامپ، مقدار روشنایی و همچین میزان مصرف برق هستند.

لامپ‌ها امروزه تقریبا تمام نقاط زمین را احاطه کرده‌اند و کار روشنایی مکان‌ها را انجام می‌دهند. این محصولات در واقع از شاخه‌های نور مصنوعی هستند. لامپ‌ها که درون یک محفظه شیشه‌ای قرار دارند از قطعات و تجهیزاتی متفاوتی ساخته می‌شوند که کار آنها تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی نوری است.

از زمان تولید اولین لامپ که به وسیله ادیسون اختراع شد، تقریبا یک قرن گذشته است و اولین لامپ تولید شده به شکل لامپ رشته‌ای بود. در دنیای امروز با پیشرفت چشمگیر علم و تکنولوژی لامپ‌های بسیاری ساخته شده‌اند که دارای کاربردهای زیاد و متفاوتی هستند و همانطور که گفته شد با مشخصات ویژه‌ای مثل اندازه، شکل، میزان نوردهی و حفظ انرژی در بازار عرضه می‌شوند.

در ادامه انواع لامپ‌های تولید شده و تفاوت لامپ هالوژن و زنون را بررسی می‌کنیم.

معرفی انواع مختلف لامپ

در بالا ذکر شد که لامپ‌ها در انواع گوناگونی تولید شده‌اند که هرکدام دارای ویژگی‌های مخصوص خودشان هستند. در ادامه انواع لامپ‌های تولید شده را برای شما نام برده و توضیح می‌دهیم تا با کاربرد و خصوصیات آنها آشنا شوید. برای اطلاع از تفاوت لامپ زنون و هالوژن بهتر است ابتدا انواع لامپ را بشناسید.

لامپ رشته‌ای

این محصول که از قدیمی‌های این صنعت است از مدل لامپ‌های کم هزینه و پر استفاده‌ای محسوب می‌شود. با اینکه زمان زیادی از تولید این لامپ می‌گذرد اما همچنان از رتبه بالایی در بین لامپ‌های مصرف کننده برخردار است. طریقه انتشار نور توسط این لامپ از طریق بالا رفتن دمای رشته تنگستنی که با گاز نیتروژن محاصره شده صورت می‌گیرد و به دنبال آن انرژی زیادی مصرف می‌کند. بر اساس استاندارد جهانی احتمال می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور، تولید لامپ‌های رشته‌ای مخصوصا دسته کمتر از 100 وات به خاطر صرفه جویی در مصرف انرژی متوقف شوند.

لامپ هالوژنی

این مدل لامپ در واقع مدل کپی شده لامپ رشته‌ای است اما با عملکرد و خصوصیات بهتر. با توجه به نام این لامپ باید گفت که در ساختار آن بجای نیتروژن از گاز هالوژن استفاده می‌شود. استفاده از این گاز در لامپ موجب جلوگیری از سیاه شدن و تبخیر تنگستن در لامپ می‌شود. این فرایند در نتیجه طولاتی تر شدن عمر لامپ را به دنبال دارد. لامپ هالوژنی خود دارای لامپ‌های زیر مجموعه زیادی است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

لامپ فلوئورسنت فشرده  (CFL)

این لامپ با طراحی که دارد برای جایگزینی لامپ رشته‌ای در منازل و ساختمان‌ها ساخته شده است. لامپ فلوئورسنت فشرده عملکرد بهتری نسبت به لامپ فلوئورسنت معمولی دارد. از برتری این لامپ نسبت به نسخه معمولی آن باید به نور بهتر،  بی صدا و بدون لرزه بودن اشاره کرد. این لامپ از چند حلقه‌ی لوله مانند پر شده از جیوه ساخته می‌شود. لامپ فلوئورسنت فشرده مصرف برق استانداری دارد و بین 7 تا 9 سال دوام عمری دارد.

لامپ بخار جیوه

از دیگر لامپ‌های تخلیه در گاز، لامپ بخار جیوه است. کارایی این مدل لامپ‌ها بسیار زیاد است و در مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. طول عمر بالایی دارند و نوری سفید با روشنایی زیاد تولید می‌کنند. از این مدل لامپ‌ها برای روشن کردن فضاهای بسیار بزرگ هم استفاده می‌شود. اما نکته‌ای که هست تولید این مدل لامپ به دلیل خطرات ناشی از جیوه متوقف شده است.

لامپ زنون

برای دانستن تفاوت لامپ هالوژن و زنون بهتر است با این نوع لامپ هم آشنا شوید. لامپ‌های زنون از انواع لامپ‌های پرکاربرد و با کیفیت در صنعت هستند. لامپ قوص زنون نوعی لامپ تخلیه گاز است. این لامپ‌ها با عبور دادن جریان الکتریسیته از گاز زنون اقدام به تولید نور می‌کنند. این لامپ‌ها نوری سفید و روشن دارند و روشنایی خوبی از خود بروز می‌دهد. از لامپ زنون برای کاربردهای ویژه‌ای در صنعت استفاده می‌شود.

ساختار لامپ‌های هالوژن

مهم‌ترین فررق لامپ هالوژن و زنون در ساختار آن‌هاست. لامپ‌های هالوژن بخاطر میزان نوری که تولید می‌کنند، رنگ نور و همچنین اندازه مناسبی که دارند از لامپ‌های پر کاربرد در زندگی ما محسوب می‌شوند. این لامپ‌ها دارای یک چرخه خاص هستند که باعث می‌شود تنگستن بخار شده دوباره روی لامپ ته نشین شود و این چرخه عمر لامپ را افزایش می‌دهد. این فرایند باعث افزایش بهره وری لامپ می‌شود. امروزه با پیشرفت علم در صنعت روشنایی نمونه‌هایی از این لامپ به نام  LED” SMD” COBتولید شده‌اند. در ادامه به طور گسترده تر به معرفی این مدل لامپ‌ها می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

اولین نمونه از این لامپ‌ها در سال 1959 توسط شرکتی به نام جنرال الکتریک تولید و عرضه شد. در ساختار این لامپ‌ها از ید استفاده می‌شود که در اصل به آنها کوارتز ید می‌گویند. پس از گذشت مدت زمانی از ساخت این لامپ‌ها شرکت تولید کننده آنها از عنصر برم در تولید این نوع لامپ استفاده کرد و بازدهی مناسبی دریافت کرد. در ابتدا از این لامپ‌ها بیشتر در لامپ خودرو، پروژکتورها و… استفاده می‌شد. از ویژگی‌های ساختار امروزی این مدل لامپ‌ها باید به کیفیت بسیار بالای آن، قیمت مناسب و طول عمر زیاد اشاره کرد.

وظیفه‌ای که گاز هالوژن در این لامپ‌ها انجام می‌دهد ایجاد کردن یک چرخه شیمیایی است تا تنگستن بخار شده از گرما دوباره روی سطح رشته بنشیند. شاید برایتان سوال پیش‌آید که تنگستن در لامپ چیست؟ تنگستن در واقع چراغ لامپ است که دلیل این نامگذاری استفاده از یک لایه بسیار نازک از فلز تنگستن است. در حین عبور جریان الکتریسیته این رشته داغ می‌شود و نور از خود تولید میکند. از تنگستن در انواع لامپ استفاده می‌شود.

انواع لامپ هالوژنی

همانطور که قبل تر گفته شد لامپ‌های هالوژنی در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هرکدام دارای ویژگی‌های خاص خودشان هستند و کاربرد متفاوتی ایفا می‌کنند. همین مورد یکی از موارد تفاوت لامپ هالوژن و زنون است. شما می‌توانید با توجه به کاربرد خود از این لامپ‌ها استفاده کنید. در ادامه انواع لامپ‌های هالوژنی را برای شما توضیح می‌دهیم.

لامپ هالوژن سقفی LED

لامپ‌های LED از دیودهای نورافشان تشکیل میشوند. دیودها در اصل یک منبع نور نیم‌رسانا هستند که با عبور جریان الکتریکی از خود نور تولید می‌کند. هرچه تعداد دیودها در لامپ‌های هالوژنی بیشتر باشد به مراتب نور خروجی از آنها هم بیشتر است. پس میزان نور دهی لامپ، بسته به میزان دیود‌های به کار رفته در آن تعیین می‌شود. این نوع لامپ‌ها برخلاف مصرف برق کمی که دارند نور زیادی تولید می‌کنند و برای استفاده در ساختمان‌ها، فروشگاه‌ها، طراحی دکوراسیون و… بسیار به صرفه و مطلوب هستند. لامپ‌های هالوژنی  LED انتخاب بسیار مناسبی برای استفاده در منزل هم هستند، زیرا اشعه‌ فرابنفش و مادون از آن تکثیر نمی‌شود و فاقد گرمای زیاد است.

لامپ هالوژن COB

این لامپ‌ها نیز پر نور هستند و برای استفاده در در مکان‌های مختلف کاربرد دارند. لامپ هالوژن COB از لامپ‌های کم مصرف است که طول عمر بالایی هم دارد. از این لامپ بیشتر برای روشنایی شقفی توکار استفاده می‌شود. این نوع لامپ از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار است و نشان از پر مصرف بودن در بین افراد می‌دهد.

لامپ هالوژن  SMD

 این نوع لامپ دارای ظاهر زیبایی است که این ویژگی استفاده از آن را در نورپردازی‌های سقفی افزایش داده است. این لامپ گرمای کمی از خود بروز می‌دهد و نور پردازی ایده‌آلی دارد. از دیگر ویژگی‌های این لامپ مقرون به صرفه بودن آن است.

کاربردهای لامپ هالوژن

این لامپ‌ها قابلیت استفاده در مکان‌های مختلف را دارند و صرفا برای استفاده در فضا‌های خاص ساخته نشده‌اند. لامپ هالوژنی با ویژگی‌های خوبی که دارد، به لامپی پرطرفدار و قابل اطمینان برای مصرف کنندگان تبدیل شده است. مصرف کم برق، نوردهی مناسب، نداشتن اشعه‌های مضر، طول عمر زیاد و تولید کم گرما از ویژگی‌های بخصوص این لامپ‌ها هستند.

 به سبب این ویژگی‌ها استفاده این لامپ‌ها در مکان‌هایی از جمله دکوراسیون داخلی، نورپردازی ساختمان و فروشگاه‌ها رواج بسیاری پیدا کرده است. کاربرد دیگر لامپ هالوژن در خودرو است. لامپ‌های هالوژنی در بسیاری از خودروی‌های تولید داخلی قرار دارند. مکان استفاده از این لامپ‌ها در چراغ‌های جلو و عقب خودرو است. استفاده از این نوع لامپ در خودرو موجب تولید نوری شفاف و زیاد برای رانندگی و دید در شب می‌شود.

کاربرد لامپ‌های زنون

لامپ‌های زنون نیز مانند دیگر لامپ‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند. هرکدام از این لامپ‌ها برای استفاده خاصی در مکان‌های مختلف طراحی می‌شوند. لامپ‌های زنون از لامپ‌های ویژه تخلیه گاز هستند. اصلی ترین قسمت لامپ زنون قسمت شیشه‌ای آن است. جریان الکتریکی در این لامپ‌ها از طریق الکترودی که در انتهای آن قرار دارد منتقل می‌شود.

از کاربردهای لامپ زنون باید به استفاده در صنعت مخصوصا در صنایع پیشرفته خودروسازی، هوا فضا و هوانوردی اشاره کرد. همچنین لامپ‌های زنون به دلیل نور زیادی که دارند در زمینه‌های گسترده‌ای از فناوری‌های پزشکی و هنر نیز استفاده می‌شوند. لامپ‌های زنون در صنعت خودروسازی هم کاربرد دارند به عنوان چراغ جلو و عقب ماشین‌ها، موتورها، انواع اتوبوس و… مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.

 از دیگر کاربرد‌های لامپ زنون باید به استفاده در سالن‌ها، استادیوم و استودیوهای تلوزیونی اشاره کرد. این لامپ ها بیشتر در فضاهایی که نیازمند نور قدرت‌مند و دوام بالا هستند، به کار گرفته می‌شوند. لامپ زنون از طول عمر و دوام بالایی نیز برخودار است. استفاده از این لامپ‌ها به دلیل نور زیاد باعث افزایش راندمان کار نیز می‌شود. بنابر دلایل گفته شده به کارگیری این نوع لامپ‌ها به سرعت در حال افزایش است و کاربرد لامپ زنون حتی در صنعت کشاورزی نیز زیاد شده است.

تفاوت لامپ هالوژن و زنون

لامپ‌های هالوژن و زنون دارای تفاوت‌های زیادی هستند که بسته به نوع کارایی این لامپ‌ها تفاوت آنها نیز مشخص می‌شود. در ادامه تفاوت این لامپ‌ها را برای شما توضیح می‌دهیم.

تفاوت در قیمت

لامپ‌های هالوژن نسبت به زنون از قیمت پایین‌تری برخوردار هستند. به زبان ساده‌تر هزینه‌ای که برای لامپ‌های هالوژن صرف می‌کنید، بسیار کمتر از هزینه صرف شده برای لامپ زنون است.

مقدار روشنایی

یکی دیگر از موارد تفاوت لامپ زنون و هالوژن در میزان روشنایی آن‌هاست. در زمینه روشنایی لامپ‌های زنون از برتری زیادی نسبت به لامپ‌های هالوژن برخوردار هستند. یعنی روشنایی و مقدار نوری که لامپ‌های زنون از خود بروز می‌دهند نسبت به لامپ‌های هالوژن بیشتر است و در نورپردازی و روشنایی فضا تاثیر قابل توجهی دارند.

مصرف انرژی

میزان مصرف انرژی هم یک تفاوت لامپ هالوژن و زنون است. در واقع از لحاظ مصرف انرژی لامپ‌های هالوژن انرژی کمتر نسبت به زنون مصرف می‌کنند. مقدار مصرف انرژی لامپ‌های زنون کمی بیشتر از هالوژن است، اما لامپ‌های هالوژن می‌توانند با مصرف انرژی بیشتر کارکرد خود را افزایش دهند. البته ناگفته نماند که این تفاوت انرژی درصد کمی است و زیاد به چشم نمی‌خورد.

هزینه راه اندازی

هزینه راه اندازی لامپ‌های هالوژن نسبت به زنون کمتر است. یعنی در زمینه نصب و راه اندازی لامپ‌ها هزینه تمام شده لامپ‌های زنون بالا تر از هالوژن درمی‌آید.

تولید گرما

این دو نوع لامپ در میزان تولید گرما نیز با همدیگر تفاوت دارند. در زمینه تولید گرمای لامپ‌ها باید از برتری زنون نسبت به هالوژن خبر داد. گرمای تولید شده توسط زنون کمی بیشتر از هالوژن است که این مورد باعث تلف شدن انرژی می‌شود.

طول عمر لامپ

از دیگر موارد تفاوت لامپ هالوژن و زنون عمر آنها است. طول عمری که لامپ‌های هالوژن ارائه می‌کنند نسبت به زنون کمتر است. پس زنون طول کارکرد بیشتری دارد.

تفاوت در رنگ لامپ

رنگ این دو نوع لامپ نیز باهم متفاوت است و هرکدام دارای رنگ‌های مخصوص خودشان هستند. برای مثال رنگی که لامپ‌های هالوژن از خود بروز می‌دهند زرد و سفید است، اما رنگ لامپ زنون سفید و بسیار روشن است. تفاوت رنگ این دو لامپ به خوبی قابل مشاهده است.

راه اندازی لامپ هالوژن و زنون

لامپ‌های هالوژن به محض روشن شدن شروع به کار می‌کنند، اما لامپ زنون برای ایجاد نور اصلی خود و شروع به کار کردن به چند ثانیه زمان نیاز دارد.

درخشندگی بیشتر

لامپ‌های زنون از درخشندگی بیشتری نسبت به هالوژن برخوردار هستند. پس در نتیجه مقدار دیدی که لامپ زنون ایجاد میکند از هالوژن بیشتر است.

نکات ایمنی استفاده از لامپ هالوژن

• امکان ایجاد آتش سوزی توسط لامپ‌های هالوژن نسبت به دیگر لامپ‌ها بیشتر است. دلیل احتمال زیاد این اتفاق بالاتر بودن دمای کاری لامپ هالوژن است.
• حباب‌های این لامپ به رشته تنگستن درون آن نزدیک است و به همین دلیل دارای حرارت بالا هستند. این نزدیکی می‌تواند موجب بروز اتفاقاتی شود. اگر شما از لامپ هالوژن با توان بالاتر از یک یا دو کلیو وات استفاده می‌کنید باید حتما از یک محفظه و یا پوشش برای این لامپ‌ها استفاده کنید. تا از هرگونه آسیب و خطر به دور باشید.
• باید حتما حواستان باشد که پارچه و یا پلاستیک در نزدیکی لامپ هالوژن قرار نداشته باشد، زیرا به دلیل وجود ماده‌های اتشعال زا در این لامپ می‌تواند باعث آسیب‌های غیر قابل جبرانی شود.
• لامپ های هالوژنی نسبت به چربی دست واکنش نشان می‌دهند. پس حتما هنگام تعویض این لامپ‌ها دقت کنید که به هیچ وجه دستتان با قسمت شیشه‌ای لامپ برخورد نکند. در صورت برخورد دست با قسمت شیشه‌ای لامپ چربی دستتان روی آن مانده و در نتیجه باعث کاهش چشمگیر طول عمر لامپ می‌شود.
• لامپ‌های هالوژنی دارای مقدار کمی نور ماورابنفش هستند که وجود این اشعه موجب آسیب به پوست انسان می‌شود. بیشتر لامپ‌های هالوژن دارای یک شیشه برای جلوگیری از ورود این اشعه‌ها هستند. پس حتما دقت داشته باشید که لامپ مورد استفاده این شیشه را دارا باشد.

تفاوت قیمت لامپ زنون و هالوژن

قیمت لامپ به عوامل مختلفی بستگی دارد و با توجه به نوسانات بازار نمی‌توان قیمت واحدی را برای آنها تعیین نمود. قیمت این لامپ‌ها به ساختار، اندازه، برند تولید کننده، مواد استفاده شده و کیفیت آنها بستگی دارد. لامپ‌ها نیز مانند دیگر محصولات انواع مختلفی دارند و قیمت آنها با توجه به نوع لامپ مشخص می‌شود.

در هنگام خرید لامپ‌ها حتما توجه داشته باشید که محصول تقلبی و بی کیفیتی خریداری نکنید. امروزه در بازار افراد سودجو زیاد شده‌اند که با فروش محصولات تقلبی با عنوان اصلی به شما ضرر زیادی وارد می‌کنند. پس حتما در خرید لامپ‌ها به یک مرکز و یا فروشگاه معتبر مراجعه کنید تا با محصولات بی‌کیفیت و نامرغوب مواجه نشوید.

نتیجه گیری

در این مطلب مزایا و تفاوت‌های دو لامپ زنون و هالوژن را برای شما توصیح دادیم. شما باید با توجه به شرایط کاری و همچنین محیط کاری‌تان خرید لامپ را انجام دهید. توصیه می‌شود در تهیه لامپ حتما آن را از یک مرکز معتبر خریداری کنید، زیرا استفاده از لامپ بی‌کیفیت نه‌تنها به شما ضرر مالی وارد می‌کند بلکه می‌تواند موجب آسیب‌هایی ناشی از خرابی لامپ به افراد خانوادتان نیز شود. پس در تهیه این این محصولات توجه لازم را داشته باشید.

امیدواریم با مطالعه این مقاله به پاسخ سوالاتتان رسیده باشید.