تفاوت کابل زمینی و هوایی چیست؟

کابل‌ها تجهیزاتی هستند که در صنعت برق بیشترین کاربرد را ایفا می‌کنند. به عبارتی باید بگوییم کار توزیع و انتقال برق بدون وجود این کابل‌ها امکان پذیر نبوده و به مشکل می‎‌خورد. پس در نتیجه کابل یکی از مهم‌‌ترین تجهیزاتی است که برای انتقال الکتریسیته استفاده می‌شود. دو نوع کابل زمینی و هوایی وجود دارد که شاید برای شما هم سوال باشد تفاوت کابل زمینی و هوایی چیست؟ برای هر فضا یک کابل تولید می‌شود و تنها باید از آن کابل در محیط مورد نظر استفاده کنید. نمونه‌ای از این انواع کابل زمینی و هوایی است. این دو کابل با توجه به ویژگی‌هایی که دارند هرکدام برای مکانی خاص کاربرد داشته و به آن مکان اختصاص دارند.

انواع کابل

همانطور که بالاتر گفتیم کابل‌ها انواع مختلفی دارند که در مکان‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال کابلی که در ساختمان استفاده می‌شود با کابلی که در خطوط هوایی کارایی دارد متفاوت است. درست که این محصولات از نظر مکان مورد استفاده باهم فرق دارند اما همه آنها یک کارایی دارند و کار انتقال و توزیع برق به نقاط مختلف را انجام می‌دهند. همچنین هادی که در آنها استفاده می‌شود نیز یکسان است و در همه‌ آنها از یک هدایت کننده استفاده می‌شود.

هادی که در انواع کابل استفاده می‌شود یا از مس است یا آلمینیوم. ناگفته نماند که طلا هم رسانای بسیار قوی است اما به دلیل هزینه بالایی که دارد تنها در برخی از تجهیزات نظامی بسیار حساس در برخی کشورها استفاده می‌شود. در بین تمام موارد گفته شده مس بیشترین کاربرد را دارد و عملکرد بسیار خوبی نیز ارائه می‌کند.

اگر بخواهیم به‌طور کلی انواع کابل افشان را برای‌تان توضیح دهیم باید بگوییم که کابل‌ها به دو دسته کلی فشار قوی و فشار ضعیف تقسیم می‌شوند. هرکدام از این دو مدل برای کارکرد در مکان‌هایی خاص طراحی شده‌اند. به عنوان مثال از فشارقوی در نقاطی که به ولتاژ بالا نیاز دارند استفاده می‌شود. همچنین از این کابل برای انتقال برق از شهری به شهر دیگر نیز استفاده می‌شود. اما فشار ضعیف چنین قابلیتی نداشته و تنها برق با ولتاژ پایین را می‌تواند انتقال دهد.

کابل زمینی چیست؟

برای دانستن تفاوت کابل زمینی و هوایی بهتر است ابتدا با کابل زمینی آشنا شوید. کابل‌ها از مهم‌ترین ابزار انتقال انرژی الکتریکی هستند. همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم کابل‌ها در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند. در این قسمت می‌خواهیم شما را با یکی از پرکاربردترین کابل‌ها در زمینه توزیع برق یعنی کابل زمینی آشنا کنیم. این محصول یکی از کابل‌های بسیار مهم در انتقال برق صنایع است که در زیر زمین دفن می‌شود.

به عبارت ساده کابل‌های زمینی دسته‌ای از انواع کابل موجود در صنعت هستند که انتقال انرژی الکتریکی را ممکن می‌کنند. این نوع کابل بیشتر در مناطق پرجمعیت، اطراف کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها و چنین مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تعداد هسته‌ای که در کابل‌های زمینی استفاده می‌شود بین یک تا چهار است و این هسته از جنس مس یا آلمینیوم می‌باشد. در این بین از یک غلاف فلزی نیز برای محافظت از کابل در برابر رطوبت استفاده می‌شود.

کابل زمینی نیز خود زیر مجموعه‌هایی دارد و به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. هرکدام از انواع این کابل‌ها ویژگی‌هایی دارند و همچنین دارای تفاوت‌هایی نیز هستند. در نتیجه کابل‌های زمینی دارای دسته‌بندی هستند که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

از دسته‌های کابل زمینی باید تسمه‌ای، اسکرین، کابل‌های نوع H، کابل‌های نوع S.L و فشار را نام ببریم. هرکدام از موارد نام برده شده تفاوت‌هایی باهم دارند. برای مثال کابل فشار معمولا برای ولتاژهای بالای 66 کیلو ولت مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دنبال این ولتاژ بالا نمی‌توان از مواد جامد در آنها استفاده کرد.

کاربرد اصلی کابل زمینی

این نوع کابل‌کشی برای انتقال و توزیع نیروی الکتریکی در مکان‌هایی که نمی‌توان از خطوط هوایی استفاده کرد کاربرد دارد.به عنوان مثال می‌توان گفت که از این کابل در مناطق پرجمعیت، خطوط تلفن و کارخانجات استفاده می‌شود. این کابل‌ها در واقع یک راه عالی و مقرون به صرفه برای تمام خطوط برق فشار قوی می‌باشند. اگر در استفاده از کابل‌های زمینی فناوری مناسب بکار گرفته شود، اثرات زیست محیطی این نوع کابل بسیار کم شده و به حداقل می‌رسد.

در برخی مکان‌ها مانند پست‌ها یا گذرگاه‌های وسیع آب (کابل‌های زیر دریایی) بنابر دلایل مختلف امکان عبور جریان برق از طریق کابل هوایی وجود ندارد. به دنبال این موضوع استفاده از کابل‌های زمینی در این مناطق به چشم می‌خورد. نکته‌ای که وجود دارد این است نوع کابلی که استفاده می‌کنید به ولتاژ و سرویس مورد نیاز وابسته است.

امروزه پیشرفت‌هایی که در زمینه طراحی و ساخت کابل‌ها به وجود آمده، باعث گسترش کابل‌های مناسب برای استفاده در ولتاژ بالا شده است. به دنبال این موضوع امکان بکارگیری کابل زمینی برای انتقال نیروی برق در فواصل کوتاه و متوسط ایجاد شده است. به عبارت ساده‌تر باید بگوییم که از طریق کابل‌های زمینی بار الکتریکی مثبت به شکل کاملا امن از داخل زمین عبور می‌کند.

همانطور که قبل‌تر گفتیم کابل‌های زمینی شامل یک یا چند هسته هستند. که این هسته می‌تواند از دو هادی مسی یا آلمینیومی تشکیل شده باشد. این ابزار یک عایق برای محافظت دارند. جدا از عایق یک غلاف فلزی از جنس سرب، آلیاژ و یا آلمینیوم در اطراف عایق قرار می‌گیرد. دلیل این لایه محافظت از عایق در برابر نفوذ رطوبت است. در نتیجه استفاده از کابل زمینی گزینه‌ای مناسب برای انتقال و توزیع برق است.

کابل هوایی چیست؟

برای دانستن فرق کابل زمینی و هوایی بهتر است با کابل هوایی نیز آشنا شوید. این نوع کابل نیز با توجه به نامش در ارتفاعات بالا نصب می‌شود. به زبان ساده‌تر این ابزار همان کابل‌هایی هستند که به شکل معلق روی تیرها به چشم می‌خورند. شاید فکر می‌کنید که این کابل تنها برای انتقال برق استفاده می‌شود اما کابل‌های هوایی نه تنها برای انتقال انرژی الکتریکی هستند بلکه به عنوان انتقال سیگنال‌های خطوط مخابراتی نیز کاربرد دارند.

هادی این نوع کابل می‌تواند از دو جنس مس و آلمینیوم باشد. کابل هوایی می‌تواند ولتاژ 1 تا 36 کیلو ولت را از خود عبور دهد و در کل بیشتر در مناطق روستایی و یا در جاهایی که تعداد خانه‌ها یا ساختمان‌ها کمتر است کاربرد دارند. پس در نتیجه از این کابل‌ها برای انتقال برق، خط تلفن و… استفاده می‌شود.

همانطور که قبل‌تر گفتیم کابل زمینی در انواع مختلفی تولید می‌شود. کابل هوایی نیز از این مسئله جدا نیست و مدل‌های مختلفی دارد. هرکدام از انواع آن کاربرد مختص خودشان را دارند و در مکان‌های خاصی استفاده می‌شوند. از نمونه‌های آن باید به کابل هوایی روکش‌دار، فاصله‌دار و کابل هوایی لخت اشاره کنیم.

این دو کابل هوایی کارایی‌های بسیار زیادی در صنعت انتقال برق دارند و کار توزیع انرژی الکتریکی را بسیار آسان کرده‌اند. در واقع این نوع کابل به دلیل مقرون به صرفه بودن در بسیاری از پروژه‌های شهری و روستایی به چشم می‌خورد. هادی آن نیز باید با توجه به کاربردی که قرار است ایفا کند انتخاب شود. برای مثال از کابل‌های مسی برای مخابرات و از کابل‌های آلمینیومی روکش دار یا همان کابل خودنگهدار برای انتقال انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. در ادامه شما را به‌طور گسترده‌تر با انواع کابل هوایی آشنا می‌کنیم.

انواع کابل هوایی

• کابل هوایی با هادی لخت: کابل هوایی یا هادی لخت در نوع مسی و آلمینیومی وجود دارد. این نوع کابل برای استفاده در خطوط توزیع انرژی ولتاژ ضعیف و متوسط کاربرد دارد.
• کابل هوایی روکش‌دار: از بین تمام کابل‌ها کابل هوایی روکش‌دار کاربرد بسیار زیادی دارد. در واقع این کابل دارای یک لایه اضافی از جنس پلی اتیلن است.
• کابل هوایی فاصله دار: در حقیقت این کابل‌ها به همراه یک سیم فولادی به عنوان سیم گارد در شبکه‌های توزیع فشار متوسط کارایی دارند. همچنین این نوع کابل مزایای زیادی نیز دارد که باعث حل شدن بسیاری از مشکلات توزیع برق می‌شود.

تمام مواردی که نام بردیم از انواع مختلف کابل برق هستند که با توجه به کاربردشان در مکان‌های خاصی استفاده می‌شوند. در نتیجه کار انتقال و توزیع انرژی الکتریکی با کمک کابل هوایی انجام می‌شود.

تفاوت کابل زمینی و هوایی

درست است که کابل‌های زمینی و هوایی هر دو کار انتقال برق را انجام می‌دهند اما بازهم تفاوت‌های زیادی باهم دارند. همانطور که از نام دو کابل مشخص است کابل‌های زمینی در زیر زمین و کابل‌های هوایی در ارتفاعات بالا به صورت معلق قرار دارند. در این قسمت می‌خواهیم شما را با تفاوت‌های اصلی این دو کابل آشنا کنیم. ادامه مقاله برای دانستن تفاوت کابل زمینی و هوایی را از دست ندهید.

ساخت و ساز

از نظر ساخت و ساز باید بگوییم که ساخت کابل‌های زمینی نسبت به کابل هوایی گران‌تر هستند. دلیل این گرانی عایق الکتریکی است که باید در آنها استفاده شود تا بتوانند در برابر رطوبت، خوردگی و آسیب‌های دیگر زیست محیطی مقاومت کنند. همچنین لایه‌های بیشتری هم در کابل زمینی استفاده می‌شوند که ساختار آن را با کابل هوایی متفاوت می‌کنند.

نصب و راه اندازی

یک فرق کابل زمینی و هوایی در نحوه راه‌اندازی آنهاست. از نظر نصب نیز باید بگوییم که نصب و راه اندازی کابل‌های هوایی روی تیرها ساده‌تر است. در مقابل کابل‌های زمینی نیازمند حفر ترانشه هستند و این کار ممکن است از طریق خطوط خدمات دیگر مانند لوله‌های آب، نفت و گاز و یا خطوط فاضلات کمی پیچیده شود. موارد دیگری هم مانند سست بودن خاک و یا آب در طول مسیر ممکن است ایجاد شوند که در نتیجه نصب آنها را گران می‌کنند.

تنوع سایز

از نظر سایز نیز باید بگوییم که کابل برق زمینی از تنوع بیشتری نسبت به کابل برق هوایی برخوردار هستند. کابل برق زمینی در انواع مخلتفی از سایزها در بازار وجود دارند. این در صورتی که است که کابل برق هوایی تنها در یک محدوده سایزی تولید می‌شوند. برای مثال کابل زمینی از مقاطع پایین مثال 1.5 میلی‌متر مربع شروع شده و تا سایزهای بالاتر مثال 500، 800 الی 2500 میلی‌متری تولید و عرضه می‌شوند. این در حالتی است که کابل برق هوایی در محدوده 16 تا 185 میلی‌متری تولید می‌شوند.

جنس و ساختار

یک تفاوت کابل زمینی و هوایی به جنس و متریال آنها مربوط می‌شود. تمام کابل‌ از چند قسمت هادی، عایق و غلاف تشکیل می‌شوند. در این بین هادی که در کابل زمینی و هوایی استفاده می‌شود با یک دیگر متفاوت است. یعنی هادی که در کابل‌های هوایی استفاده می‌شود بیشتر از جنس آلمینیوم است. البته کابل هوایی با هادی مسی نیز در بازار وجود دارد. این در صورتی است که کابل زمینی بیشتر با هادی مسی طراحی و ساخته می‌شود. تمام این محصولات هم به صورت بدون روکش و هم با روکش به بازار عرضه می‌شوند.

تعداد لایه‌های عایق و روکش

تفاوت در تعداد لایه‌های عایق و روکش نیز یک تفاوت کابل زمینی و هوایی است. در واقع باید بگوییم که کابل هوایی تعداد عایق و روکش کمتری نسبت به کابل زمینی دارد. برای مثال باید بگوییم که کابل خودنگهدار و ولتاژ پایین فقط دارای یک لایه عایق است. در صورتی که کابل برق زمینی ولتاژ پایین تک هسته دو لایه عایق و روکش و کابل زمینی ولتاژ پایین چند هسته سه لایه عایق و روکش دارد. همچنین باید گفت که ضخامت روکش کابل‌های زمینی بسیار بیشتر از کابل‌های هوایی است. پس نتیجه می‌گیریم که کابل‌های زمینی از مقاومت بیشتری نسبت به کابل هوایی برخوردار هستند و روکش نهایی محکم‌تری دارند.

جمع بندی

کابل‌های برق زمینی و هوایی که کار انتقال برق را از نقطه‌ای به نقطه دیگر انجام می‌دهند و کاربرد بسیار وسیعی در صنعت دارند از لحاظ ویژگی‌هایی مانند جنس و ساختار، کاربرد، سطح ولتاژ، محل نصب، نحوه نصب و… با یک دیگر تفاوت‌هایی دارند. اما به دور از این تفاوت‌ها هدف استفاده آنها مشترک و هر دو یک کار انجام می‌دهند. در این مقاله سعی کردیم اطلاعات جامع و مفیدی درباره تفاوت کابل زمینی و هوایی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله بتوانید انتخاب ایده‌آلی داشته باشید.

از اینکه ما را تا پایان مقاله همراهی کردیم سپاسگزاریم. برای خرید هر یک از این کابل ها می توانید به فروشگاه بازاری سر بزنید.