تفاوت کابل مسی با آلومینیومی

سیم‌ها و کابل‌های برق از پرمصرف‌ترین قطعات در جهان‌اند که بیشتر در قسمت های انتقال و توزیع جریان الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. واژه کابل در فرهنگ لغت فارسی به معنای طناب ضخیم است که با تلفظ فرانسوی به کار برده می‌شود. از رایج ترین این کابل ها می‌توان به مسی و آلومینیومی اشاره کرد. از این کابل ها برای تامین انرژی برق ساختمان‌ها، وسایل الکتریکی، دستگاه‌های ارتباطی و همچنین وسایل حمل و نقل استفاده می‌شود.

فلز رسانای دیگری که در انتقال جریان الکتریکی کاربرد دارد، طلاست. این فلز به دلیل قیمت بالا نسبت به مس و آلومینیوم کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم تفاوت کابل مسی و آلومینیومی را به‌طور کامل برای شما توضیح دهیم. پس در ادامه مطالب با ما همراه باشید.

فرق کابل مسی با آلومینیومی

بسیاری از افراد هنگام خرید کابل برق دچار تردید بین دو کابل مسی و آلومینیومی می‌شوند. ممکن است این تردید به دلیل مناسب تر بودن قیمت کابل آلومینیومی نسبت به مسی باشد. اما این اختلاف قیمت به معنای کیفیت پایین تر نیست. بلکه این نوع کابل از نظر کارایی و کیفیت با کابل مسی تقریبا در یک راستا قرار قرار می‌گیرد. اما مس همچنان از پرطرفدارترین فلزات رسانا در جهان بوده و از دلایل این محبوبیت، قدرت بسیار بالای آن در انتقال جریان برق است.

تاریخچه سیم کشی با کابل آلومینیومی

استفاده از این نوع سیم کشی برای سیستم برق از سال 1960 رایج شد. از دلایل محبوبیت کابل آلومینیومی می‌توان به قیمت مناسب آن اشاره کرد. پس این کابل از لحاظ هزینه نسبت به مس پایین تر است اما مانند مس رسانای خوبی برای جریان الکتریکی نیست. از دیگر ویژگی‌های کابل آلومینیومی وزن کمتر آنست که این موضوع کار با آن را آسان تر کرده و موجب افزایش سرعت در انجام کار می‌شود.

سیم و کابل برق مسی و آلومینیومی چیست؟

برای اینکه فرق بین کابل مسی و آلومینیومی را بهتر متوجه شوید، ابتدا می‌خواهیم شمارا با مفهوم و معنای سیم و کابل آشنا کنیم.

در تعریف ساده به یک قالب لاستیکی بزرگ که چند سیم را درون خود جاساز کرده باشد، کابل افشان برق می‌گویند. اما سیم برق به یک یا چند رشته فلز که اکثر اوقات از مس است و درون یک قالب لاستیکی کوچکتر پیچیده شده است، گفته می‌شود. اگر جنس فلز به کار رفته در سیم و کابل مسی باشد، پس سیم و کابل مسی است و اگر جنس فلز آلومینیوم باشد، سیم و کابل مورد نظر آلومینیومی است.

به زبان ساده تر با توجه به جنس هادی (هدایت کننده) می‌توان به نوع جنس فلز پی برد. هادی استفاده شده در کابل یا سیم برق، مفتولی، افشان و یا نیمه افشان است. هادی افشان و نیمه افشان نسبت به مفتولی، انعطاف پذیری بیشتری دارند.

مزایا و معایب کابل مسی و آلومینیومی

قبل از بررسی تفاوت کابل مسی با آلومینیومی بهتر است با مزیت ها و معایب هر یک از دو نوع کابل آشنا شوید. فلز مس و آلومینیوم هر دو دارای نقاط قوت و نقاط ضعفی هستند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.

   مزیت های مس

• مس رسانای قوی‌تری برای انتقال جریان الکتریکی است.
• دوام بیشتری دارد و کمتر در معرض خوردگی است.
• اتصالات ایمن‌تری دارد.

   معایب مس

• فلز مس نسبت به آلومینیوم سنگین‌تر است.
• قیمت مس به طور چشمگیری گران‌تر است.
• فراوانی آن نسبت به آلومینیوم کمتر است.

    معایب آلومینیوم

• این فلز سریع تر از فلزات دیگر اکسید می‌‌شود و این ویژگی در اتصالات جای نگرانی دارد.
• احتمال آتش سوزی در این مدل سیم پیچی زیاد است.
• در صورت تعمیر باید کل سیم پیچی تخلیه شود زیرا در کابل های آلومینیومی امکان لحیم کاری بسیار کم است.

ویژگی‌های کابل آلومینیومی

کابل‌های آلومینیومی در یک پوشش پلاستیکی قرار دارند و در سه مدل زمینی، زره‌دار و کابل خودنگهدار مورد استفاده قرار می‌گیرند. از استفاده‌های کابل آلومینیومی می‌توان به سیستم برق ساختمان‌های مسکونی و خطوط انتقال نیرو اشاره کرد. از مهم‌ترین کاربرد کابل‌های آلومینیومی، سیم کشی داخلی برای بعضی از هواپیماهاست. فلز آلومینیوم در طولانی مدت با اکسیژن واکنش نشان داده، پس اگر قصد استفاده دراز مدت از وسایل برقی را دارید توصیه می‌کنیم به جای آلومینیوم از مس استفاده کنید.

ویژگی های کابل مسی

اجزای تشکیل دهنده اصلی کابل مسی هادی، عایق و روکش کابل است.

به کابل‌هایی که هادی آنها حاوی مس باشد، کابل مسی می‌گویند. در صنایع مختلف از فلزهایی همچون آلومینیوم، نقره، سرب و فولاد نیز به عنوان فلز رسانا استفاده می‌شود. اما کاربرد زیادی ندارند و در میان این فلز ها مس به دلیل ساختار خاصی که دارد در رتبه اول قرار می‌گیرد. مس انعطاف پذیری بالایی دارد و به اشکال مختلف قابل استفاده است. کابل‌های مسی در تعداد و رشته‌های متفاوتی در بازار موجود هستند.

انواع کابل مسی

کابل‌های مسی بر اساس سایز رشته ها، جنس هادی، نوع روکش و… مدل‌های مختلفی دارند که در ادامه هادی‌های مورد استفاده در کابل‌های مسی را توضیح می‌هیم.

هادی کلاس یک

این نوع هادی انعطاف و شکل پذیری بسیار کمی دارد که به آنها هادی تک مفتولی نیز گفته می‌شود. هدایت جریان الکتریکی در این نوع هادی نسبت به افشان بسیار قوی‌تر است.

هادی کلاس دو

هادی‌های کلاس دو نسبت به کلاس یک (مفتولی) انعطاف پذیری بهتری دارند و نیمه افشان هستند. رشته‌های این نوع هادی تابیده شده و منظم است. در بازار دو مدل از این هادی ها به شکل فشرده و غیر فشرده وجود دارد.

هادی کلاس پنج و شش

انعطاف پذیری این کابل‌ها نسبت به دیگر هادی‌ها بسیار بیشتر است و به همین سبب هادی انعطاف پذیر و افشان نام دارند. تعداد مفتول‌های به کار رفته در این هادی نسبت به دیگر کابل‌ها بیشتر اما قطر آن بسیار کمتر است. این مدل هادی در صنعت ساختمان سازی کاربرد زیادی دارد.

کابل مسی یا آلومینیومی

امروزه استفاده از کابل آلومینیومی در کنار کابل مسی افزایش پیدا کرده است. این دو برای کابل کشی بسیار مناسب هستند و همانطور که در بالا ذکر شد تفاوت‌های زیادی نیز با هم دارند. بر اساس استانداردهای ملی ایران به شماره 3084 در سیم کشی کابل‌های ساختمانی باید از کابل مسی استفاده شود. همچنین استاندارد بین المللی به شماره 60228  نیز کابل مسی را برای سیم کشی معرفی کرده است.

 فلز آلومینیوم نسبت به برخورد و اکسایش با دیگر فلزات زودتر واکنش نشان می‌دهد و در نتیجه آسیب پذیرتر است. از طرف دیگر هزینه‌های فلز آلومینیوم اعم از قیمت خود فلز، هزینه نصب و اجرا، نسبت به فلز مس بسیار به صرفه‌تر است. این پایین بودن قیمت احتمال سرقت این کابل را نیز کاهش می‌دهد.

تفاوت کابل مسی و آلومینیومی

در مطالب بالا شمارا با کاربرد، ویژگی و نقاط قوت و ضعف هردو کابل آشنا کردیم. در ادامه به مقایسه دو کابل مسی و آلومینیومی می‌پردازیم.

مس نسبت به آلومینیوم قدرت رسانای بسیار بالاتری دارد اما وزن آن نیز از آلومینیوم بیشتر است که این یک مزیت برای کابل‌های آلومینیومی به شمار می‌رود. پس در بین این دو کابل با ویژگی های شبیه به هم، آلومینیوم سبک تر و متناسب با این سبکی قیمت آن نیز کمتر است. این ویژگی حمل و نقل و نصب کابل‌های آلومینیومی را نیز بسیار ساده‌تر کرده است. از طرفی دیگر مس امروزه به فلزی گران‌بها تبدیل شده است. در حالی که آلومینیوم مقرون‌به‌صرفه تر است و در دسترس همه قرار دارد.

سیم آلومینیومی با روکش مس

اصطلاح سیم آلومینیومی با روکش مس را  CCAمی‌نامند. در این سیم ازآلومینیوم و میزان کمی مس استفاده شده می‌شود و  قیمت این محصول نسبت به سیم‌های تمام مس کمتر است. آنها کیفیت پایین تری نسبت به سیم‌های تمام مس دارند و به همین دلیل استفاده از این محصول ممنوع اعلام شده است. این نوع سیم استانداردهای لازم را ندارد و می‌تواند موجب مشکلات و حوادث زیادی از جمله آتش سوزی شود.

 در هنگام خرید سیم‌های تمام مس دقت کافی را داشته باشید. زیرا برخی سودجویان سیم های  CCAرا با عنوان سیم‌های تمام مس به شما می‌فروشند.

محصولات کابلی تقلبی

طبق گفته کارشناسان وجود محصولات تقلبی در بازار به یک مشکل همیشگی تبدیل شده است. استفاده از محصولات تقلبی می‌تواند موجب آسیب و خسارت‌های زیادی شود. تشخیص تقبلی بودن این کابل ها سخت است. زیرا بسیار شبیه به کابل های اصلی می‌باشند. ممکن است این کابل‌های تقلبی برای مدتی مانند اصل کالا عمل کنند اما در طولانی مدت تفاوت‌های آنها خود را نشان می‌دهد و سبب بروز مشکلات شبکه‌ای و خطرات ایمنی می‌شوند.

کلام آخر

در صورت عدم مراقبت و نصب صحیح کابل ها امکان آتش سوزی وجود دارد. پس سعی کنید تمام احتیاط های لازم را برای نصب رعایت کنید تا دچار حادثه و آسیب  ناشی از انتصاب این کابل ها نشوید. در اینجا تلاش کردیم شما را با تفاوت کابل مسی با آلومینیومی آشنا کنیم. امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید.