نحوه سوکت زدن کابل شبکه

شاید تا به حال اصطلاح سوکت زدن کابل به گوشتان خورده باشد. برای اینکه بتوان هر شبکه‌ای را راه‌اندازی کرد، نیاز است در هر دو سر کابل‌های شبکه اتصالات با سوکت به نحو درست برقرار باشد. از آنجا که پچ کوردها (کابل‌هایی که طول مشخصی داشته و دو سر آن سوکت موجود است) اکثرا از قیمت بالایی برخوردار هستند و طول ثابتی هم دارند، بهتر است در مواقعی خود دست به کار شده و متراژ مورد نیاز را از کابل جدا کنید. سپس با سوکت زدن به دو سر آن، شبکه مورد نظر خود را راه‌اندازی کنید. از آنجا که عملیات سوکت زدن کار پیچیده و تقریبا حساسی است باید در انجام آن باید دقت و حوصله بالایی داشته باشید تا شبکه شما عملکرد درستی داشته باشد. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا شما را گام به گام با نحوه سوکت زدن کابل شبکه آشنا کنیم.

انواع کابل‌های شبکه

کابل‌های شبکه به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که عملکرد و وظیفه هرکدام از آنها متفاوت است و از هر کابل برای کاربرد مختلفی استفاده می‌شود. در ادامه انواع کابل شبکه را برایتان توضیح داده‌ایم.

کابل مستقیم :(Straight-Through Cable)در این روش هر دو سر کابل با یک استاندارد T568A یا T568Bسوکت زده می‌شود. ه عبارت ساده‌تر تنها از یک استاندارد برای دو سر کابل استفاده می‌شود. این نوع کابل برای اتصال دستگاه‌هایی مثل کامپیوتر به سوئیچ یا روتر استفاده می‌شود.

کابل کراس‌اوور :(Crossover Cable)در این روش سوکت زدن یک طرف کابل با استاندارد T568A و طرف دیگر با T568B سوکت زده می‌شود. این نوع کابل برای اتصال مستقیم دو دستگاه هم‌نوع مثل دو کامپیوتر یا دو سوئیچ کاربرد دارد.

نکات سوکت زدن کابل شبکه براساس استانداردهای مختلف

استاندارد T568B در ایالات متحده و برخی نقاط دیگر استفاده می‌شود در حالی که T568A بیشتر در اروپا و دیگر کشورها رایج است.

اگر دو سر کابل با استانداردهای مختلف یعنی یکی با T568A و دیگری T568Bسوکت زده شوند، یک کابل کراس‌اوو (Crossover) به وجود می‌آید که برای اتصال مستقیم دو دستگاه مثل دو کامپیوتر کاربرد دارد.

سوکت زدن شبکه به معنی اتصال کابل شبکه (معمولاً کابل‌هایCAT5e یا CAT6 به یک سوکت یا کانکتور RJ-45 است. این کار برای اتصال دستگاه‌های شبکه مثل کامپیوترها، سوئیچ‌ها، روترها و دیگر تجهیزات به شبکه استفاده می‌شود. کابل‌های شبکه به دلیل نوع طراحی که دارند، نیاز است برای آنها از سوکت‌هایی استفاده کرد تا مطمئن شد اتصالات دقیق و مطمئنی ایجاد شده است. در ادامه مقاله تمام مراحل، استانداردها، ابزارها و نکات مهم سوکت زدن شبکه را مورد بررسی قرار خواهیم داد. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

استانداردهای رنگ‌بندی کابل شبکه

برای سوکت زدن کابل شبکه، دو استاندارد اصلی برای رنگ‌بندی آنها وجود دارد:

• استاندارد T568A
• استاندارد T568B

این استانداردها برای ترتیب چینش سیم‌ها در داخل سوکت به کار می‌روند. در واقع تفاوت اصلی این دو استاندارد در ترتیب سیم‌های داخلی آنهاست. در ادامه شما را با این استاندارد آشنا می‌کنیم.

استاندارد T568A:

• سفید-سبز
• سبزپ
• سفید-نارنجی
• آبی
• سفید-آبی
• نارنجی
• سفید-قهوه‌ای
• قهوه‌ای

T568B پرکاربردترین استاندارد در ایران:

• سفید-نارنجی
• نارنجیپ
• سفید-سبز
• آبی
• سفید-آبی
• سبز
• سفید-قهوه‌ای
• قهوه‌ای

نحوه سوکت زدن کابل شبکه

سوکت زدن کابل شبکه (RJ-45) یک فرایند مهم برای اتصال کابل‌های شبکه)  CAT5، CAT5e، CAT6 و غیره( به کانکتور است. این فرایند به دو روش اصلی صورت می‌گیرد: استانداردT568A  و استاندارد T568B. در بین این دو موارد استاندارد T568B پرکاربرد و رایج‌تر است. به دنبال این موضوع در ادامه می‌خواهیم به بررسی مراحل سوکت زدن کابل شبکه با استفاده از استاندارد T568B بپردازیم.

وسایل مورد نیاز:

• کابل شبکه (CAT5، CAT5e، CAT6 و …)
• سوکت RJ-45
• آچار پرس (Crimping Tool)
• کاتر سیم یا سیم‌لخت‌کن
• تستر کابل شبکه (اختیاری، برای بررسی عملکرد صحیح)

مراحل سوکت زدن کابل شبکه با استاندارد T568B

همانطور که بالاتر اشاره کردیم سوکت زدن کابل شبکه کار ساده‌ای نیست و به دقت و حوصله بالایی نیاز دارد. پس نباید از کنار این موضوع ساده بگذرید. در ادامه مراحل انجام این کار را به صورت گام به گام برایتان آورده‌ایم:

آماده‌سازی کابل

در اولین مرحله باید حدود 2 تا 3 سانتی‌متر از روکش بیرونی کابل شبکه را با استفاده از سیم‌لخت‌کن جدا کرده تا هشت سیم رنگی داخلی مشخص شوند. این کار را با دقت و حوصله انجام دهید تا به خود سیم‌ها آسیبی نرسانید.

سیم‌های داخلی معمولا به صورت جفت تابیده شده‌اند؛ هر جفت شامل یک سیم با رنگ روشن و یک سیم هم‌رنگ با راه‌راه سفید است مثل سبز و سفید-سبز.

مرتب کردن سیم‌ها

سیم‌های شبکه براساس استانداردهای ملی یا بین‌المللی چیده می‌شوند. برحسب استاندارد T568B، ترتیب سیم‌ها باید به شکل زیر باشد:

• سفید-نارنجی
• نارنجی
• سفید-سبز
• آبی
• سفید-آبی
• سبز
• سفید-قهوه‌ای
• قهوه‌ای

سیم‌ها را صاف کرده و به ترتیبی که بالا به آن اشاره کرده‌ایم کنار هم قرار دهید. توجه داشته باشید که سیم‌ها باید کاملاً صاف و مرتب باشند تا به راحتی درون سوکت قرار بگیرند.

بریدن سیم‌ها به طول مناسب

با استفاده از سیم‌چین یا قیچی سیم‌لخت‌کن، سیم‌ها را در اندازه مناسب (حدود 1.5 سانتی‌متر) کوتاه کنید تا انتهای آن‌ها صاف و هم‌سطح باشد.

قرار دادن سیم‌ها در سوکت RJ-45

در این مرحله از نحوه سوکت زدن کابل شبکه باید سوکت RJ-45 را به گونه‌ای در دست بگیرید که قسمت قفل‌دار (پلاستیکی) در پایین باشد و سپس سیم‌ها را با دقت وارد سوکت کنید.

مطمئن شوید که هر سیم در محل مناسب خود قرار گرفته و تا انتها به داخل سوکت فرو می‌رود. سیم را تا اندازه‌ای درون سوکت وارد کنید که روکش کابل تا حدی درون سوکت قرار بگیرد. با این کار اتصال مقاوم‌تری ایجاد خواهد شد.

پرس کردن سوکت

پس از اینکه سیم‌ها درون سوکت قرار دادید، برای نحوه سوکت زدن کابل شبکه باید از آچار پرس استفاده کنید. برای این کار باید قسمت مناسب سوکت را با آچر محکم فشار دهید تا پین‌های داخل سوکت به سیم‌ها نفوذ کنند و اتصال الکتریکی مناسبی برقرار شود.

این مرحله را با دقت بالا انجام دهید تا اتصال کامل و به شکل صحیحی ایجاد شود.

تست کابل شبکه

پس از اینکه سوکت را به خوبی پرس کردید ، می‌توانید از تستر کابل شبکه استفاده کرده و از صحت اتصال و عملکرد کابل مطمئن شوید. این ابزار به شما نشان می‌دهد که آیا سیم‌ها به درستی متصل شده‌اند یا خیر. در صورت اتصال اشتباه باید مجددا سیم‌ها را در جای مناسب خود قرار دهید.

سوکت زدن کابل شبکه با استاندارد T568A

در صورتی که به استفاده از استاندارد T568A نیاز دارید، ترتیب سیم‌ها به صورت زیر است:

• سفید-سبز
• سبز
• سفید-نارنجی
• آبی
• سفید-آبی
• نارنجی
• سفید-قهوه‌ای
• قهوه‌ای

ابزارهای لازم برای سوکت زدن شبکه با استاندارد T568A

ابزارها و روش استفاده از دو استاندارد T568A و T568B تقریبا یکسان است و تفاوت جزئی و کمی در آنها به چشم می‌خورد. به طور کلی برای سوکت زدن کابل شبکه برحسب استاندارد بین‌المللی T568A به ابزارهای زیر نیاز دارید:

• کابل شبکه CAT5)، CAT5e،  :(CAT6در انتخاب کابل شبکه باید دقت کافی داشته باشید. در واقع نوع کابل شبکه‌ای که انتخاب می‌کنید، باید مناسب شبکه‌ای باشد که در حال راه‌اندازی است.
• سوکت (RJ-45) : ابزار بعدی که به آن نیا پیدا می‌کنید سوکت RJ-45 است. این سوکت‌ها برای اتصال به کابل شبکه استفاده می‌شوند.
• آچار پرس (Crimping Tool) : برای پرس کردن و محکم کردن سوکت RJ-45 به کابل شبکه، به استفاده از این آچار پرس نیاز پیدا می‌کنید.
• سیم‌لخت‌کن یا کاتر کابل: همانطور که از نام این ابزار پیداست برای جدا کردن روکش بیرونی کابل و آماده‌سازی سیم‌ به کار می‌رود.
• تستر کابل شبکه :(Network Cable Tester)پس از نصب برای اطمینان از درستی اتصالات و عملکرد صحیح کابل  استفاده می‌شود.

تفاوت T568A و T568B

در رابطه با تفاوت T568A و T568B باید بگوییم که هر دو استاندارد عملکرد مشابهی دارند و تفاوت اصلی آنها در ترتیب رنگ‌بندی سیم‌هاست. به طور کلی تفاوت این دو استاندارد به دسته‌های زیر ختم می‌شود:

• T568A  بیشتر در اروپا و استرالیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• T568B  بیشتر در ایالات متحده و برخی نقاط دیگر مانند ایران رایج است.

همانطور که بالاتر هم به این موضوع اشاره کردیم اگر دو طرف کابل شبکه با استانداردهای مختلف سوکت زده شود مثلاً یک طرف T568A و طرف دیگر T568B، نتیجه به دست آمده یک کابل کراس‌اوور (Crossover) است که برای اتصال مستقیم دو دستگاه مثل دو کامپیوتر استفاده می‌شود.

نکات مهم در سوکت زدن کابل شبکه

• طول مناسب سیم‌ها: اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید اینست که سیم‌ها باید به اندازه مناسب بریده شوند؛ یعنی نه خیلی بلند که بیرون از سوکت باقی بمانند و نه خیلی کوتاه که به درستی در سوکت قرار نگیرند.
• پرس کردن محکم سوکت: برای این کار باید از آچار پرس مناسب استفاده کرده و مطمئن شوید که سوکت به درستی به کابل متصل شده است. اگر متوجه شدید کابل متصل نمی‌شود و عملکرد درستی ندارد به احتمال زیاد سوکت به شکل صحیح به کابل وصل نشده است.
• بررسی با تستر: توصیه می‌شود همیشه بعد از سوکت زدن، از تستر استفاده کنید تا از صحت اتصالات مطمئن شوید.
• مراقب کابل‌ها باشید: خم کردن زیاد یا فشار دادن کابل‌ها می‌تواند باعث آسیب به سیم‌های داخلی آن شده و عملکرد نادرست شبکه را به دنبال داشته باشد.

مشکلات رایج در سوکت زدن کابل شبکه

همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم سوکت زدن کابل شبکه کار آسانی نیست و به دقت و حوصله زیادی نیاز دارد. در این بین اگر تجربه و مهارت کافی برای انجام این کار را نداشته باشید، ممکن است مراحل انجام آن برای اولین بار کمی سخت‌تر نیز باشند. به این شکل که پس از اتمام با عملکرد نادرست کابل روبه رو شوید. دلیل این امر بی‌توجهی یا انجام اشتباه یکی از مراحل کار است. در ادامه رایج‌ترین مشکلاتی که ممکن است در سوکت زدن کابل شبکه با آن روبه رو شوید را برایتان توضیح می‌دهیم.

• اتصال نادرست سیم‌ها: اگر ترتیب سیم‌ها به درستی رعایت نشود، کابل به درستی کار نخواهد کرد. پس حتما به ترتیب و رنگ آنها توجه کافی داشته باشید.
• پرس نکردن درست سوکت: اگر سوکت به درستی پرس نشود، اتصال به خوبی برقرار نشده و ممکن است کابل دچار قطعی شود.
• قطع شدن سیم‌ها: اگر هنگام جدا کردن روکش بیرونی کابل به سیم‌ها آسیب وارد شود، عملکرد کابل مختل خواهد شد. پس باید با حوصله و دقت بالا مرحله جدا کردن روکش را انجام دهید.

با رعایت مراحل و نکاتی که بالا به آنها اشاره کردیم، می‌توانید کابل شبکه را به درستی سوکت بزنید و اتصالات شبکه‌ای پایدار و مطمئن داشته باشید.

مزایا و معایب سوکت زدن کابل شبکه

سوکت زدن کابل شبکه (Network Cable Termination)  به معنی متصل کردن کابل افشان به یک کانکتور مانندRJ45  است. این کار معمولاً برای کابل‌هایEthernet  انجام می‌شود تا بتوانند به دستگاه‌ها متصل شوند. اما مسئله‌ای که وجود دارد اینست که سوکت زدن کابل شبکه مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

مزایای سوکت زدن کابل شبکه

• پایداری اتصال: اولین مزیتی که در سوکت زدن کابل شبکه به شیوه صحیح به چشم می‌خورد اتصال فیزیکی و الکتریکی پایدار است. این موضوع باعث کاهش نویز و اختلال در داده‌ها نیز می‌شود.
• سرعت بالا و انتقال داده پایدار: سوکت‌های RJ45 استاندارد، به شما این امکان را می‌دهند که از پهنای باند بالا و سرعت انتقال داده تا 10 گیگابیت بر ثانیه )در کابل‌های CAT6a و  (CAT7بهره‌مند شوید.
• کاهش هزینه‌ها: در بسیاری از موارد، تهیه کابل‌های شبکه به صورت فله (bulk) و سوکت زدن آنها می‌تواند به‌صرفه‌تر از خرید کابل‌های از پیش سوکت‌ زده شده باشد.
• انعطاف‌پذیری در طول کابل: مزیت مهم دیگر اینست که با سوکت زدن دستی، می‌توانید کابل‌ها را دقیقاً به اندازه مورد نیاز خود برش داده و سوکت بزنید. این امر باعث جلوگیری از اضافی یا کوتاه شدن کابل می‌شود.
• مناسب برای پروژه‌های سفارشی: اگر نیاز به اجرای پروژه‌های شبکه پیچیده در موارد خاص دارید، با سوکت زدن کابل‌ها به صورت دستی انعطاف بیشتری در طراحی و نصب تجربه می‌کنید.

معایب سوکت زدن کابل شبکه

• نیاز به دقت و مهارت: همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم سوکت زدن کابل شبکه به مهارت و دقت بالایی نیاز دارد. اگر کابل‌ها به درستی در سوکت قرار نگیرند یا رنگ‌بندی صحیح در نصب آنها رعایت نشود، اتصال ناموفق خواهد بود و به احتمال زیاد کار نمی‌کند. در مواردی ممکن است دچار مشکلات عملکردی نیز شود.
• زمان‌بر بودن: اگرچه این فرآیند در نهایت مقرون به صرفه است، اما زمان بیشتری نسبت به استفاده از کابل‌های پیش‌ساخته می‌گیرد. این موضوع به خصوص در پروژه‌های بزرگ با تعداد زیادی کابل می‌تواند گزینه چندان مناسبی نباشد.
• احتمال خرابی و اتلاف کابل: در صورتی که سوکت زدن به درستی انجام نشود، ممکن است کابل به درستی کار نکند یا خراب شود و در نهایت به تعویض کابل و سوکت نیاز پیدا می‌کنید.
• نیاز به ابزار مخصوص: در بخش‌های بالا شما را با ابزار مورد نیاز برای سوکت زدن کابل شبکه آشنا کردیم. به طور کلی برای این کار به ابزارهای خاصی مانند کِرِمپر(Crimper)  و تستر کابل شبکه نیاز دارید که هزینه‌های اضافی برای شما به همراه دارند.
• مقاومت کمتر در برابر سایش: در مواردی کابل‌هایی که به صورت دستی سوکت زده می‌شوند، از نظر مقاومت مکانیکی در برابر کشیدگی یا خم شدن ضعیف‌تر از کابل‌های صنعتی پیش‌ساخته هستند.

سخن آخر

سوکت زدن کابل شبکه برای کسانی که پروژه‌های شبکه را به صورت شخصی یا سفارشی انجام می‌دهند یا به کابل‌های سفارشی با طول خاص نیاز دارند، انتخاب بسیار مناسبی است. با این حال، نیاز به دقت، مهارت و ابزارهای مخصوص دارد و برای افراد مبتدی ممکن است کم چالش‌برانگیز باشد. به طور کلی اگر طبق مراحل بالا عمل کنید احتمال اینکه با مشکلی روبه رو شوید بسیار کمتر است. امیدواریم با مطالعه این مقاله به پاسخ سوالات خود رسیده باشید.