7 علت روشن و خاموش شدن چراغ باطری
م. کوهشاری
شهریور 17, 1404
1028
چراغ باتری ماشین که روی داشبورد مشاهده می‌کنید یکی از نشانگرهای هشدار دهنده‌ای است که هر خودروی آن را دارد. وقتی جریان برق خودرو دچار میشود، این چراغ به رنگ زرد در می‌آید و روشن میشود. اما علت روشن و خاموش شدن چراغ باطری خودرو خطرناک است؟ در این مواقع چه کاری باید انجام دهید؟ آیا با روشن شدن چراغ باتری می‌توانید ماشین را به حرکت درآورید؟ برای جواب دادن به این سوالات ابتدا باید بفهمید چرا چراغ باتری روی داشبورد روشن میشود. سپس می‌توانیم به این سوالات جواب دهیم. با مجله بازاری همراه باشید تا به بررسی علت روشن و خاموش شدن چراغ باتری خودرو بپردازیم.
چراغ باتری روی داشبورد به چه معناست؟
حتما می‌دانید که سیستم الکتریکی ماشین از جریان برق مستقیم 12 ولتی استفاده می‌کند. با این حال شاید از این موضوع بی‌اطلاع باشید که این فقط در تئوری است و مقدار واقعی برق کمی متفاوت است.
اول از همه در سیستم برق خودرو باتری در رأس قرار می‌گیرد که باید سالم و کاملاً شارژ باشد. یک باتری 12.5 ولت می‌تواند برق استارت موتور در زمان روشن شدن را تأمین کند. البته سیستم‌های الکتریکی دیگری هم در خودرو وجود دارند که در برق آنها را نیز تأمین می‌کند.
قطعه بعدی در سیستم الکتریکی خودرو، دینام است که در زمان کار موتور، بار الکتریکی را تولید می‌کند. خروجی دینام با توجه به سرعت موتور و بارهای الکتریکی می‌تواند بین 13.5 تا 15 ولت متغیر باشد. توان دینام برای شارژ مجدد باتری و تأمین انرژی سیستم‌های الکتریکی خودرو استفاده میشود.
حال با این توصیفات اگر به هر دلیلی، سطح شارژ خودرو در حین روشن بودن به زیر ۱۳ ولت کاهش یابد، چراغ قرمز باتری روی داشبورد خودش را نشان می‌دهد. نکته اینجاست که وقتی این چراغ روشن میشود، خودرو بدون هیچ مشکلی کار خودش را انجام می‌دهد و هیچ نشانه‌ای از خراب شدن را در آن مشاهده نمی‌کنید. این به این دلیل است که سیستم الکتریکی آن اکنون با استفاده از شارژ ذخیره شده در باتری کار می‌کند.
اما چون ظرفیت باتری محدود است، بعد از یک رانندگی چند ساعته، شارژ باتری هم به طور کامل تخلیه میشود. و وقتی این اتفاق می‌افتد، ماشین متوقف میشود و شما را در کنار جاده تحت فشار قرار می‌دهد. علاوه بر این، تخلیه کامل باتری ممکن است باعث آسیب‌های جدی به خودرو شود و هزینه زیادی روی دستتان بگذارد.
دلایل روشن ماندن چراغ باتری خودرو
برای فهمیدن اینکه چه چیزی باعث روشن ماندن چراغ قرمز باتری میشود، دلایل زیادی وجود دارد که باید یکی یکی آنها را تست کنید تا به علت اصلی برسید. در ادامه تمامی این دلایل را بررسی کرده‌ایم.
معیوب شدن دینام ماشین
در ابتدا ممکن است مشکل از دینام خودرو باشد. به هر حال دینام می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله فرسودگی مکانیکی یا آسیب به اجزای متحرک ضروری آن مانند روتور، حلقه لغزشی و برس‌ها از کار بیفتد. علاوه بر این، مشکلات الکتریکی ناشی از یکسوکننده یا تنظیم‌کننده ولتاژ معیوب نیز می‌تواند باعث بروز این مشکل شوند.
لغزش فولی دینام
یکی دیگر از دلایلی که باعث میشود چراغ باتری روی داشبورد روشن ماند، حرکت کردن فولی است. در بیشتر خودروهای مدرن دینام‌ها دارای یک فولی با مکانیزم کلاچ یکپارچه است که در داخل آن قرار گرفته است. در زمانی که نیازی به شارژ دینام نیست، این مکانیزم دینام را از تسمه کمکی جدا می‌کند و مصرف سوخت را بهبود می‌دهد.
اما همین فولی می‌تواند در موقعیت قطع‌شده نیز گیر کند و دینام نیروی محرکه خودش را از دست بدهد. این مشکل منجر به کاهش شارژ باتری میشود که به نوبه خود فعال شدن چراغ قرمز باتری در داشبورد را به دنبال دارد.
باتری آسیب‌دیده
در نهایت شما باید به سراغ باطری ماشین بروید. وقتی باتری خودرو فرسوده یا خالی شده باشد، چراغ هشدار آن روشن میشود. اگر قبلاً به طور کامل تخلیه شده باشد، ممکن است به این دلیل باشد که یک یا چند سلول داخل آن تاب برداشته‌اند که باعث اتصال کوتاه الکتریکی داخلی میشود.
حال اگر این اتفاق افتاده باشد، باتری قادر به شارژ شدن نیست و باید آن را تعویض کنید. علاوه بر این، اگر باتری اسیدی (تر) استفاده می‌کنید، ممکن است اسید آن کم شده باشد که با پر کردن آن با آب مقطر مشکل برطرف میشود.
خوردگی در پایانه‌های باتری
یکی دیگر از مشکلات احتمالی مربوط به باتری که می‌تواند باعث روشن شدن چراغ باتری شود، خوردگی در پایانه آن است که معمولاً به دلیل شارژ بیش از حد یا نشت اسید ظاهر میشود. اگر به اندازه کافی زیاد باشد، این رسوبات سفید و پودر مانند، مقاومت بین پایانه‌های باتری و گیره‌های سربی را افزایش می‌دهند و در نتیجه مانع جریان الکتریکی می‌شوند. خوشبختانه، خوردگی را می‌توان به راحتی با آب گرم و جوش شیرین تمیز کرد. شل بودن گیره‌های کابل نیز همین اثر را دارد که طبق پیش‌بینی با سفت کردن آنها حل خواهد شد.
مشکلات سیم‌کشی خودرو
یکی دیگر از دلایل خاموش شدن چراغ باطری با گاز دادن وجود هرگونه آسیب در سیم‌هایی است که دینام و باتری را به بقیه سیستم الکتریکی ماشین شما متصل می‌کنند. این مشکل می‌تواند سیستم شارژ را مختل کرده و باعث فعال شدن چراغ باتری شود.
همچنین اگر کانکتورهای سیم (مانند گیره‌های سربی)شل شوند، ممکن است همین مشکل رخ دهد و چراغ باتری روی داشبورد روشن شود.
برای رفع این مشکل، بررسی فوری دو نوار اتصال زمین اصلی توصیه میشود. یکی از این نوارها موتور را به شاسی متصل می‌کند و نوار دیگر به باتری متصل است. یکی دیگر از نقاطی که باید بررسی کنید، سیم قرمز ضخیمی است که از دینام به باتری متصل میشود.
سیم داشبورد شکسته
در بیشتر خودروها یک سیم از دینام به ECM یا داشبورد متصل میشود که چراغ چک از این طریق، سیگنال سطح شارژ باتری را دریافت می‌کند. اما از آنجا که این سیم از یک کابل نازک ساخته شده است، گاهی دچار آسیب فیزیکی میشود. در این صورت باعث خوانش‌های اشتباه میشود و EMC را فریب می‌دهد. به طوری که داشبورد فکر می‌کند مشکلی در سیستم شارژ ایجاد شده است و چراغ را روشن می‌کند.
شل یا پاره شدن تسمه کمکی
در داخل هر خودرویی یک تسمه کمکی یا مارپیچ قرار دارد که دینام و چند قطعه دیگر را به حرکت در می‌آورد. این تسمه بسته به مدل، شامل پمپ خنک‌کننده، کمپرسور AC و پمپ فرمان هیدرولیک است. حال اگر تسمه شل یا پاره شود، همه این قطعات نیز از کار می‌افتند که در نتیجه آن چراغ باتری داشبورد روشن میشود.
از جمله نشانه‌های پاره یا شل شدن تسمه کمکی، سفت شدن فرمان است. همچنین سیستم تهویه مطبوع نیز از کار می‌افتد. البته در مورد خودروهایی که فرمان برقی دارند، وضعیت متفاوت است و حتی در صورت شل شدن تسمه همچنان کار می‌کنند.
همچنین ممکن است متوجه شوید که فرمان سفت میشود یا تهویه مطبوع از کار می‌افتد. با این حال، به خاطر داشته باشید که برخی از خودروها دارای فرمان برقی هستند که در این شرایط به کار خود ادامه می‌دهند. علاوه بر این، اگر بیرون هوا سرد باشد، سیستم تهویه مطبوع خودرو به طور طبیعی خاموش میشود و شاید متوجه شل شدن تسمه کمکی نشوید.
برای خاموش شدن چراغ باطری چه کنیم؟
وقتی ماشین را روشن می‌کنید، چراغ باتری قبل از خاموش شدن، یک یا دو ثانیه روشن می‌ماند که طبیعی است؛ زیرا این مدت زمانی است که طول می‌کشد تا دینام شروع به شارژ کردن قطعات الکتریکی کند. بعد اگر خاموش نشد، ماشین را خاموش کنید؛ زیرا احتمالاً برخی از نکات را درست انجام نداده‌اید.
اما اگر چراغ قرمز باتری در زمان رانندگی در جاده روشن شود چه باید کرد؟ برای شروع، سرعت خود را کم کنید و به دنبال اولین مکان مناسب برای توقف باشید. فقط مطمئن شوید که در جای ایمنی قرار دارید.
در قدم بعدی موتور را خاموش کنید، ترمز دستی را بکشید، چراغ‌های خطر را روشن کنید و کاپوت را بالا بزنید. البته شما نمی‌توانید مشکل دینام خراب را در کنار جاده حل کنید. اما با فرض اینکه می‌دانید به دنبال چه چیزی هستید، می‌توانید موارد زیادی را بررسی و حتی تعمیر کنید. وقتی چراغ باتری داشبورد روشن است، باید به دنبال بررسی موارد دیگری باشد.
اولین کاری که باید در داخل محفظه موتور انجام دهید، بررسی هر چیز غیرمعمول است. پس از تسمه کمکی شروع کنید. تسمه باید به طور مرتب دور تمام فولی‌ها پیچیده شده باشد و در زمان فشار دادن، سفت به نظر برسد.
سپس، باتری و سرباتری خودرو را بررسی کنید. دقت داشته باشید که سرباتری خودرو نباید دچار خوردگی شده باشد. اگر این مشکل را مشکل کردید، با یک برس سیمی خوردگی را کنار بزنید. در حین انجام این کار، کابل‌های مثبت و منفی را تکان دهید تا ببینید شل هستند یا خیر. همین کار را با کابل مثبت که باتری و دینام را به هم متصل می‌کند، انجام دهید.
البته بررسی بیشتر از این به پریز برق و مولتی متر نیاز دارد که مطمئناً در صندوق عقب ندارید. بنابراین تنها راه‌حل یدک‌کشی خودرو تا تعمیرگاه است.
رانندگی با چراغ باتری روشن
اگر چراغ باتری فقط چند کیلومتر از خانه روشن شده است، می‌توانید به جای یدک کشیدن، ماشین خود را به آنجا ببرید. اگر در وضعیت خوبی باشد، باتری باید شارژ کافی برای روشن نگه داشتن موتور حداقل به مدت 10 تا 15 دقیقه را داشته باشد.
البته در زمان رانندگی با این شرایط، هرگونه سیستم برقی غیرضروری مانند کولر یا بخاری را روشن نکنید. همین امر در مورد چراغ‌های جلو نیز صدق می‌کند. اگر شب است، فقط چراغ مه‌شکن را روشن کنید. همه این کارها باید از تخلیه بیش از حد باتری جلوگیری کند.
آزمایش باتری و دینام در ماشین
از آنجا که چندین چیز می‌تواند باعث روشن شدن چراغ قرمز باتری شود، تشخیص اینکه کدام قطعه خراب شده، کمی دشوار است. با این حال، می‌توانید با استفاده از یک مولتی‌متر دیجیتال و روش زیر، مشکل را کمتر کنید.
- مرحله 1 – باتری و ترمینال‌های آن را پیدا کنید. شاید لازم باشد پوشش‌های پلاستیکی محافظ را برای دسترسی بردارید.
- مرحله 2 – مولتی‌متر را روشن و آن را روی ولتاژ جریان مستقیم تنظیم کنید. محدوده آن را روی 20 ولت قرار دهید.
- مرحله 3 – پراب قرمز مولتی‌متر را به ترمینال مثبت باتری و پراب سیاه را به ترمینال منفی وصل کنید.
- مرحله 4 – در حالی که موتور ماشین خاموش است، مقادیر باتری را اندازه‌گیری کنید. ولتاز یک باتری خوب و سالم باید حداقل 125.5 ولت باشد. اگر کمتر از این مقدار است، آن را شارژ کرده و دوباره این مرحله را تکرار کنید.
- مرحله 5 – بعد از شارژ شدن موتور را روشن و مقادیر اندازه‌گیری شده توسط مولتی‌متر را بررسی کنید. اگر دینام و بقیه سیستم شارژ در وضعیت خوبی باشند، باید ولتاژ آن به 14 ولت رسیده باشد.
بسته به این نتایج، می‌توانید بفهمید بین باتری و دینام کدام یک دچار مشکل شده‌اند. اگر باتری حتی بعد از شارژ، هنوز قادر به نگهداشتن ولتاژ نیست و مدام افت می‌کند، باید به فکر تعویض آن باشید. از سوی دیگر، اگر در زمان روشن بودن موتور، تغییری در ولتاژ پایانه‌های باتری ایجاد نشود، به این معناست که دینام از کار افتاده است.
تمیز کردن خوردگی ترمینال‌های باتری
همانطور که گفتیم، یکی از دلایل روشن شدن چراغ باتری خودرو، تجمع خوردگی در پایانه‌های این قطعه است. خوشبختانه، تشخیص این مشکل سخت نیست و با تمیز کردن آن می‌توانید دوباره باتری را به حالت اول برگردانید. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید:
- مرحله 1 – ماشین را به شارژر باتری وصل کنید. این کار باعث میشود که استریو و سایر وسایل برقی شما بعد از قطع باتری، تمام تنظیمات خود را از دست ندهند.
- مرحله 2 – با استفاده از یک آچار یا سوکت مناسب، سر باتری ماشین را باز کرده و کابل‌ها را از باتری جدا کنید. در زمان انجام این کار، حتماً باید اول کابل منفی را جدا کنید و بعد به سراغ سرباطری مثبت بروید.
- مرحله 3 – در مرحله بعد مخلوطی غلیظ و خمیری شکل از جوش شیرین و آب گرم درست کنید. آن را روی ترمینال‌ها و صفحه‌های کلاچ بمالید و چند دقیقه به همان حالت بگذارید.
- مرحله ۴ – حالا با کمک آب و یک مسواک، خمیر و خوردگی حل شده را بشویید. برای بهترین نتیجه، هرگونه زنگ‌زدگی یا رسوب باقی مانده را با برس سیمی یا کاغذ سنباده پاک کنید.
- مرحله ۵ – برای جلوگیری از خوردگی باتری در آینده، یک لایه نازک از گریس دی‌الکتریک را روی هر دو ترمینال باتری بمالید.
- مرحله ۶ – در نهایت، کابل‌های باتری را دوباره وصل کنید. برای این کار ابتدا کابل مثبت و سپس منفی را وصل کنید. در آخر سرباتری را هم با آچار محکم ببندید.
سوالات متداول علت روشن و خاموش شدن چراغ باطری
آیا رانندگی با چراغ باتری روشن خطرناک است؟
اگرچه ماشین حتی زمانی که چراغ باتری روشن است کار می‌کند، اما رانندگی با آن به این شکل ایمن یا توصیه نمی‌شود. اگر دینام معیوب باشد، باتری شارژ نمی‌شود و در نهایت خالی میشود.
چه مدت می‌توانم با وجود روشن بودن چراغ باتری، رانندگی کنم؟
با فرض اینکه چراغ باتری به دلیل مشکل شارژ، مانند خرابی دینام، روشن شده باشد، ماشین به مدت 10 تا 20 دقیقه تا زمانی که موتور آن خاموش شود، روشن می‌ماند. برای استفاده بهینه از شارژ باقی مانده در باتری، تمام مصرف‌کننده‌های الکتریکی غیرضروری، مانند بخاری و کولر را خاموش کنید.
چگونه می‌توان تشخیص داد مشکل از دینام است یا باتری؟
یک راه توجه به علائم هشدار است. اگر باتری خراب یا فرسوده شده باشد، در زمان چرخاندن کلید، استارت موتور درگیر نمی‌شود. اما اگر بعد از روشن شدن ماشین، چراغ‌ها کم‌نور می‌شوند یا ماشین در حین حرکت خاموش میشود، ممکن است دینام خراب باشد.
چرا چراغ باتری بعد از تعویض باتری روشن است؟
مشکل می‌تواند ناشی از خراب شدن دینام یا تنظیم‌کننده ولتاژ باشد. سیسم‌کشی خراب یا شل شدن تسمه دینام هم در بروز این مشکل تاثیر دارد.
