سرسیم چیست و انواع سرسیم موجود در بازار ایران
سرسیم یا همان کابلشو قطعات کوچک و فلزی هستند که در سیم کشی ها و کارهای برقی جهت اتصال مدارهای الکتریکی کاربرد دارند. اتصال سرسیم ها به صورت موقت و دایمی است. این سرسیم ها به صورت روکش دار و بدون روکش تولید می شوند. پرکاربردترین نوع سرسیم در کارهای ساختمانی سرسیم سوزنی است.
وظیفه سرسیم چیست؟
وظیفه اصلی سرسیم ایجاد ارتباط و تداوم جریان برق در طول مسیر انتقال است. از سرسیم برای بستن استاندارد سیم و کابل در زیر پیچ ترمینال، مینیاتوری، کلید و پریز، کنتاکتور و … استفاده می کنند.
انواع سرسیم موجود در بازار ایران
این محصول انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- دو شاخ (sv): این سیم همان طور که از نامش پیداست ظاهر دو شاخ دارد و جهت پیچ کردن سوکت ترمینال به ترمینال مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برای اتصال پیچ هادی به سیم نیز کاربرد دارد.
- سوزنی (PTV): کاربرد مهم سرسیم سوزنی روکش دار جلوگیری از صدمه دیدن سیم در زمانی است که سیم به طور مستقیم به درون ترمینال وارد شده و آن را به پیچ می بندیم، می باشد. برای استفاده از این سرسیم لازم است که آن را با سیم پرس کنند. طرحی این سرسیم قیفی شکل است.
- گرد(RV): سرسیم گرد یا حلقوی یکی از بهترین سرسیم ها برای اتصال سیم به ترمینال های پیچی است. هنگام استفاده از این سرسیم باید ابتدا پیچ ترمینال را کاملا بردارید.
- رابط (BV): از این سرسیم برای اتصال دو طرف انتهایی یک سیم به یکدیگر استفاده می شود. این رابط به صورت دایمی بوده و منجر به افزایش طول دو سیم می شود. سرسیم رابط دارای مس با خلوص 99.9 درصد است و جنس روکش آن از پی وی سی و یا نایلون می باشد.
- سرسیم کولری: سرسیم کولری حالت سوکتی داشته و در جایی که نری وجود دارد نصب می شود. اتصال با استفاده از این سرسیم دایمی یا موقت بوده و حالت کشویی دارد.
- فیش نری روکش دار(MDD): از این نوع سرسیم زمانی استفاده می کنند که اتصال دو سیم به صورت موقت باشد. نصب فیش نری بسیار راحت بوده و به نیروی اضافی نیاز ندارد. جنس فیش نری از برنج است و کیفیت بسیار بالایی دارد.
- فیش مادگی روکش دار(FDD): برای اتصال دو سیم کاربرد دارد. همانند نوع نری، به نیروی اضافه احتیاج ندارد. جنس آن ازآلیاژ برنج (مس و روی) است. حالت برگشتی لبه های این سرسیم موجب استحکام محکم آن می شود. طراحی این سرسیم قیفی شکل است.
- سرسیم دوبل: همان طور که پیداست این سرسیم دو ورودی دارد. از این رو می توان به طور همزمان دو سیم را از آن عبور داد. سرسیم دوبل در سایزبندی های متعدد تولید و عرضه می شود. جهت اتصال سیم با سطح مقطع 0.5 تا 6 میلی متر مربع مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع سرسیم از نظر شکل ظاهری
- حلقه ای (گرد)
- میله ای ( وایرشو)
- تیغه ای (U شکل)
- کشویی یا زبانه ای
اجزای سرسیم
- این محصول از چند قطعه تشکیل شده است که عبارتند از:
- سوراخ سرسیم یا کابلشو( محل قرار گیری پیچ)
- قسمت پهن کابلشو
- سوکت (محل قرار گیری سیم)
- عایق سیم
چگونگی نصب سرسیم
اتصال سیم به سرسیم به دو روش امکان پذیر است که عبارتند از:
اتصال لحیمی
برای اتصال سرسیم با توجه به اندازه آن، روکش سیم را جدا کنید و درون سرسیم قرار دهید. سپس با کمک هویه و لحیم عملیات لحیم کاری را انجام دهید.
نکته: هنگام لحیم کاری دقت کنید که به روکش عایق سیم آسی وارد نشده و نسوزد.
اتصال پرسی
برای پرس سرسیم ابتدا باید روکش عایق سرسیم را به اندازه کافی و با توجه به نوع سرسیم لخت کنید. سپس سرسیم را در قسمت انتهای سیم قرار دهید.
سپس سرسیم را با کمک دستگاه پرس ثابت نمایید. دستگاه پرس را باید تا لحظه رسیدن به نقطه توقف فشار دهید. با رسیدن به این لحظه از اتصال سرسیم اطمینان به دست آورید. در آخر دستگاه پرس را باز کنید.
مزایای سرسیم یا وایرشو
- اتصال ایمن ومطمین سیم به ترمینال
- افزایش سرعت کار
- عدم استفاده از چسب برق
- خاصیت ارتجاعی و فنری
- قیمت مناسب
- نصب راحت
سایز سرسیم
طبق محصولاتی که در فروشگاه بازاری عرضه می شود سرسیم با سایزهای مختلفی ساخته می شود که عبارتند از:
سایز 1.5
کاربرد بیشتر سرسیم با این سایز اتصال سلول ترمینال است. به این شکل که به سیم پرس شده و سمت هادی درون سلول ترمینال پیچ می شود.
سایز 2.5
از سرسیم با سایز 2.5 بیشتر در تابلو برق استفاده می کنند. وظیفه این سرسیم جلوگیری از هرگونه صدمه یا آسیب به سلول ترمینال می باشذ. سرسیم با این سایز طول عمر بالا و کیفیت خوبی دارد.
سایز 5.2
سرسیم با این سایز زول عمر بالایی داشته و با کیفیت است. سرسیم سایز 5.2 اغلب در تابلو برق مورد استفاده قرار می گیرد. این سایز مانع بروز صدمه به سلول ترمینال می شود.
- سرسیم سایز 4
کاربرد بیشتر این سرسیم پوشاندن رشته های برهنه مسی سیم افشان است. روکش سرسیم سایز 4 معمولا زرد یا نارنجی است.
سرسیم سایز 6
این نوع از سرسیم جهت اطمینان از اتصال سیم به ترمینال کاربرد دارد. جنس آن از پی وی سی یا نایلون بوده و شکلی مانند قیف دارد.
علت استفاده از سرسیم
همان طور که در ابتدای مقاله ذکر شد سرسیم ها جهت بستن سیم هادی در زیر ترمینال مورد استفاده قرار می گیرند. از این رو اهمیت بالایی در زمینه سیم کشی داشته و در مصارف صنعتی و خانگی به کار می روند.
در واقع عدم به کار گیری سرسیم موجب می شود که هنگام سفت کردن پیچ، سیم به درستی در جای خود قرار نگیرد و یا از پیچ خارج شود. و یا اینکه سیم به سمت راست یا چپ تمایل پیدا نموده و فشار لازم را نداشته باشد. حتی گاهی ممکن است موجب نشتی برق و بروز اتفاقات ناخوشایند شود. در نتیجه جهت جلوگیری از بروز هر کدام از این موارد لازم است که از سرسیم استفاده نمایید.
رنگ بندی وایرشو یا سرسیم
- سفید
- آبی روشن
- قرمز
- مشکی
- خاکستری
- نارنجی
نتیجه گیری
سرسیم یکی از ادوات الکتریکی جهت اتصال سیم های هادی می باشد. سرسیم ها انواع مختلفی دارند و دارای کاربرد متفاوتی هستند. این سرسیم ها با توجه به سایز، نوع و کاربرد قیمت گذاری می شوند.