علت خالی یا کم شدن گاز کولر گازی چیست؟
کولر گازی برخلاف نامش با استفاده از برق کار میکند و به گاز شهری متصل نیست. اما سوالی که برای اکثر افراد پیش میآید اینست که به چه دلیل به این وسیله سرمایشی کولرگازی گفته میشود؟ در واقع در کولرگازی، گازی وجود دارد که به آن مبرد میگویند و وظیفه آن ایجاد سرمایش در کولر است. حال اگر این گاز خالی شود چه اتفاقی برای عملکرد کولر گازی میافتد؟ در واقع خالی شدن گاز کولرگازی یک مشکل جدی است که باعث اختلال در عملکرد بهینه این سیستم سرمایشی و یا حتی خرابی آن میشود. اما از کجا باید بفهمیم گاز کولرگازی خالی یا کم شده است؟ به عبارتی علائم خالی شدن گاز کولرگازی چه مواردی هستند؟ در ادامه به بررسی پاسخ این سوالات پرداختهایم. همراه ما باشید.
علت خالی یا کم شدن گاز کولر گازی چیست؟
گاز مبردی که در کولرگازی وجود دارد، سیالی است که در همه سیستمهای تهویه مطبوع برای خنک کردن هوا به کار گرفته میشود. این گاز در فرایند خنکسازی بین دو فاز مایع و گاز حرکت میکند و سپس با تبخیر و چگالش، گرما را از محیط دریافت و به بیرون هدایت میکند. خالی شدن این گاز میتواند به دلایل مختلفی اتفاق افتاده باشد. از رایجترین دلایل خالی شدن گاز کولرگازی باید به فرسودگی اتصالات، ضربه به لولههای مسی، فشار زیاد از حد به سیستم، نصب اشتباه دستگاه و … اشاره کنیم.
لازم است بدانید گاز مبرد گاز کاملا فراری است و با پیدا کردن کوچک ترین درزی به راحتی نشت پیدا میکند. با نشتی این گاز مشکلات سیستم دو چندان شده و دستگاه دیگر عملکرد سابق را نخواهد داشت. از مشکلاتی که با خالی شدن گاز مبرد برای دستگاه پیش میآید باید به یخ زدن یونیت داخلی، کاهش قدرت خنککنندگی، انتشار بوی بد از کولرگازی، عملکرد دائم، تولید صداهای عجیب و … اشاره کنیم. تمام مواردی که نام بردیم از رایجترین علائم خالی شدن گاز کولرگازی هستند که در ادامه به بررسی گستردهتر هریک از آنها خواهیم پرداخت.
دلایل نشتی گاز کولرگازی
کم شدن گاز میتواند از دلایل مختلفی نشات گرفته باشد. هرکدام از این دلایل به مرور باعث خالی شدن گاز میشوند و پس از مدتی مقدار باقیمانده گاز در سیستم بسیار کمتر از حد معمول میشود. برای جلوگیری از این حالت قصد داریم در ادامه شما را به طور گسترده با رایجترین دلایل نشتی مبرد آشنا کنیم. همراه ما باشید.
- سوراخ شدن لوله مسی: لولههای مسی موجود در کولرگازی وظیفه حمل گاز مبرد را برعهده دارند. این لولهها ممکن است با گذشت زمان دچار مشکلاتی چون خوردگی، ضربه و یا فرسودگی شوند که در این حالت نتیجهای جز نشت گاز مبرد به دنبال نخواهند داشت.
- مشکل در اتصالات: مورد دیگری که میتواند علت نشتی گاز مبرد باشد، اتصالات بین لولههای مسی و سایر اجزای سیستم است. این اتصالات ممکن است به دلایلی چون شل شدن، فرسودگی و یا نصب نادرست باعث نشتی گاز شوند.
- نقص در شیرها و کمپرسور: خرابی شیرها و کمپرسور نیز از مواردی است که میتواند باعث بروز نشتی گاز شوند.
از آنجا که گاز مبرد به صورت مرتب در لوله مسی کولرگازی در رفت و آمد است، معمولا به دلیل سوراخ شدن این لولهها نشت پیدا میکند. پس بهتر است از بررسی و سرویس منظم لولههای مسی به کار رفته در کولر گازی غافل نشوید.
علائم خالی شدن گاز کولرگازی
همانطور که قبلتر ذکر کردیم تمام عمل خنککنندگی کولرگازی حول محور گاز مبرد درون آن میچرخد. پس اگر این گاز به هر دلیلی نشت پیدا کند، اختلالات جدی در دستگاه به وجود میآورد. در صورتی که این مشکل در طولانی مدت ادامه داشته باشد حتی میتواند باعث سوختن کولرگازی و هزینههای بسیار سنگینی شود. از این رو بهتر است با علائم خالی شدن گاز این سیستم آشنایی داشته باشید تا بتوانید در صورت مشاهده هریک از آنها در زمان مناسب برای تعمیر کولر اقدام کنید.
افزایش بیرویه مصرف برق
در برخی موارد پروسه خالی شدن گاز کولرگازی زمانبر است. برای مثال اگر یک درز کوچک در سیستم لولهکشی به وجود آمده باشد، گاز آرام آرام اما به شکل پیوسته از کولر خارج میشود. در این موقعیت، ممکن است تا مدتها سیستم تهویه مطبوع بدون هیچ مشکلی به کار خود ادامه دهد. اما از آنجا که تحت فشار خالی شدن گاز مبرد است، به سختی به کار خود ادامه میدهد.
یکی از رایجترین علائم خالی شدن این گاز، افزایش مصرف برق است که میتوان به راحتی با توجه به آن از وجود نشتی در کولر مطمئن شد. در واقع وقتی گاز مبرد در حال کاهش باشد، سیستم تهویه مطبوع مجبور است برای مدت طولانیتری کار کند. در برخی مواقع این سیستم به دلیل نبود گاز اصلا خاموش نمیشود. به دنبال این موضوع مصرف برق افزایش پیدا کرده و شاهد اعداد و ارقام عجیب در قبض برق خود خواهید بود.
یخ زدن بدنه یونیت داخلی اسپلیت
آوراپراتور یکی از قطعات مهم در کولرگازی که در یونیت داخلی قرار گرفته است. در این قسمت تغییر فاز مبرد از مایع به گاز صورت میگیرد. حال اگر مقدار گاز خنککننده کاهش پیدا کرده باشد، دمای کویل آواپراتور نیز کم میشود و در مواردی حتی رطوبت هوای اطراف آنجا به علت کاهش دما یخ میزند. در این حالت، تودههای یخی بر روی کویل اواپراتور و یا بدنه یونیت داخلی مشاهده میشود. در واقع این تودههای یخ روی بدنه داخلی اسپلیت یکی از رایجترین علائم خالی شدن گاز کولر گازی هستند. بنابراین در صورت مشاهده این حالت باید به سرعت برای بررسی مقدار گاز سیستم اقدام کنید.
کاهش قدرت سرمایش کولر گازی
همانطور که بالاتر گفتیم کل عملکرد سرمایشی کولرگازی حول محور این گاز مبرد میچرخد. در نتیجه وقتی این گاز خالی شده باشد، کولرگازی دیگر قادر به تولید سرمایش کافی نخواهد بود. ناگفته نماند که این گاز یکباره خالی نشده و آهسته و پیوسته نشت پیدا میکند. پس کاهش قدرت خنککنندگی نیز آرام آرام اتفاق میافتد و ممکن است پس از مدتی متوجه این مشکل شوید که قدرت سیستم در خنک کردن محیط به مرور کمتر و کمتر میشود.
وقتی این اتفاق میافتد، سیستم هوشمند برد مرکزی کولر برای اینکه به سرمای ایدهآل برسد، به کمپرسور دستور میدهد برای مدت طولانیتری به کار خود ادامه دهد. در این موقعیت شما سیستمی دارید که به صورت شبانه روز کار میکند، اما باز هم موفق نمیشود محیط را به دمای ایدهآل برساند. این حالت نیز یکی از جدیترین علائم خالی شدن گاز کولرگازی است که اگر نسبت به آن بیتوجه باشید، ممکن است با مشکلات بزرگتری مثل سوختن کمپرسور کولر روبه رو شوید.
ایجاد صداهای بلند و نامتعارف از کولر گازی
تاکنون به صدای خش خش آب از درزهای نازک شیلنگ توجه کردهاید؟ در صورتی که سیستم سیکل بسته مبرد کولر سوراخ شده باشد، نشتی گاز مبرد تحت پمپاژ کمپرسور، تقریبا صدایی شبیه به همین خش خش دارد. به دنبال این موضوع که فشار پمپاژ کمپرسور زیاد است، صدای خش خش تولید شده کاملا بلند و قابل تشخیص است. بنابراین اگر چنین صدایی از کولرگازی خود مشاهده کردید، باید در سریعترین زمان از یک فرد متخصص در این حرفه برای تعمیر و بازرسی کولر کمک بگیرید.
چگونه اندازه گاز مبرد درون سیستم را بفهمیم؟
بالاتر شما را با علائم خالی شدن گاز کولرگازی و دلایل نشتی گاز آن آشنا کردیم. اما برای اینکه بتوانید مقدار گاز را افزایش دهید باید از مقدار گاز باقیمانده درون سیکل بسته کولر اطلاع داشته باشید. در نتیجه لازم است سطح گاز موجود در سیستم تهویه مطبوع را اندازهگیری کنید. در ادامه همراه ما باشید تا شما را با راههای انجام این کار آشنا کنیم.
برای انجام این کار از قطعهای به نام ولف شیر سرویس کمک میگیرند. این شیر برای اطلاع از مقدار گاز موجود در سیستم ساخته شده است و در صورتی که آن را فشار دهید گاز از سیستم خارج میشود. اگر ولف شیر را فشار دادید اما گازی خارج نشد، به این معناست که سطح فشار درون سیستم کم شده و باید برای افزایش گاز داخل آن اقدام کنید.
با اینکه خالی شدن گاز کولر گازی مشکلاتی را در عملکرد این دستگاه ایجاد میکند، اما در مقابل تزریق گاز بیش از حد نیز تبعات نگرانکنندهای برای کولرگازی به دنبال خواهد داشت. متاسفانه برخی افراد تصور میکنند هرچه مقدار گاز مبرد درون دستگاه بیشتر باشد به مراتب عملکرد بهتری نیز ارائه میکند. این تصور بسیار غلط است و انجام این کار خسارات سنگینی به بار میآورد. برای مثال با تزریق بیش از حد گاز مبرد، لولههای پشت کولرگازی یخ خواهند زد و تاثیر منفی در قدرت خنککنندگی کولر خواهند گذاشت.
انواع گاز کولر گازی
شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که از چه گازهایی باید در کولرگازی استفاده کنیم؟ در واقع گازهای مبردی که برای کولرگازی استفاده میشوند انواع مختلفی دارند که هرکدام از آنها دارای ویژگیهای متفاوتی نیز هستند. در ادامه همراه ما باشید تا شما را با چند مورد از پرطرفدارترین گازهای مبرد کولرگازی آشنا کنیم.
- R22 : این گاز که آن را با نام دیگر فریون نیز میشناسند، در گذشته جز رایجترین گازهای مورد استفاده برای کولرگازی بود. اما به مرور به دلیل تخریب لایه ازون، استفاده از این گاز ممنوع شد.
- گاز R410A : این گاز که جایگزین R22 است به دلیل دارا بودن ویژگیهایی چون سازگاری با محیط زیست، به پرکاربردترین گاز مورد استفاده در کولرگازی تبدیل شده است.
- R32 : این گاز که نمونه جدیدتر R410A است و به دلیل داشتن پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) پایینتر، به عنوان گازی سازگار با محیط زیست شناخته میشود.
تشخیص نشتی گاز کولر گازی
برای تشخیص محل نشتی گاز راههایی وجود دارد که در ادامه شما را با دو مورد از سادهترین آنها آشنا میکنیم:
- استفاده از محلول آب و صابون: در این روش باید محلول آب و صابون را روی تمام قسمتهای لوله و اتصالات بمالید. اگر هرگونه نشتی در این قسمتها وجود داشته باشد، حبابهایی در آنجا شکل میگیرد.
- استفاده از نشتیاب الکترونیکی: نشتیاب های الکترونیکی دستگاههایی هستند که میتوانند برای پیدا کردن محل نشتی بسیار کمککننده باشد. شیوه عملکرد این دستگاهها به این شکل است که وجود گاز مبرد در هوا را تشخیص میدهند.
شارژ کولرگازی باید حتما با کمک تکنسینهای مخصوص انجام شود. پس به هیچ عنوان خودتان برای شارژ گاز کولر اقدام نکنید زیرا انجام آن بسیار خطرناک است.
نحوه رفع مشکل خالی یا کم شدن گاز کولر گازی
رفع مشکل خالی یا کم شدن گاز کولرگازی باید از طریق افراد متخصص در این حرفه انجام شود. تکنسین مربوطه با کمک روشهایی مثل آب و صابون و یا با استفاده از دستگاههای نشتیاب، محل نشتی را به راحتی پیدا میکند. پس از اینکه محل نشتی را پیدا کرد با استفاده از ابزار مربوطه برای رفع آن اقدام میکند. رفع نشتی ممکن است با کمک روشهای جوشکاری، لحیم کاری و یا تعوض قطعات آسیب دیده انجام شود.
پس از اینکه نشتی رفع شد، تکنسین گاز سیستم باید به طور کامل تخلیه میکند و سپس مقدار استانداردی از گاز متناسب با نوع کولرگازی و ظرفیت آن به سیستم تزریق میکنند. در آخر دستگاه را برای تست روشن میکند تا از عملکرد صحیح آن اطمینان پیدا کند. تزریق شارژ کولرگازی باید با دقت و ظرافت بالا انجام شود. همانطور که گفتیم شارژ بیش از حد این گاز آسیبهای جدی به سیستم تهویه مطبوع وارد میکند و باعث آسیب دیدن کمپرسور میشود.
راه های جلوگیری از خالی یا کم شدن گاز کولر گازی
اگر درباره راههای جلوگیری از خالی شدن گاز کولرگازی اطلاع داشته باشید، میتوانید تا حد زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کنید. در ادامه همراه ما باشید تا شما را با بهترین راههای جلوگیری از کاهش گاز کولرگازی آشنا کنیم.
- انجام نظافت: برای جلوگیری از خالی شدن گاز کولرگازی، انجام نظافت و پاکسازی منظم میتواند تاثیر بسزایی داشته باشد و عمر دستگاه را افزایش دهد.
- بررسی و سرویس منظم: یکی دیگر از راههایی که میتواند از کاهش گاز و همچنین بروز مشکلات دیگر در کولرگازی جلوگیری کند، انجا سرویسهای دورهای است. با سرویس دورهای میتوانید هرگونه نشتی را در کمترین زمان پیدا کرده و از اتلاف گاز مبرد جلوگیری کنید.
- استفاده صحیح از دستگاه: استفاده مناسب و تنظیم درجه حرارت صحیح کولرگازی موردی است که باعث کاهش مصرف گاز و عملکرد هرچه بهتر کولر میشود.
- استفاده از قطعات مناسب: اگر از لوازم یدکی و قطعات باکیفیتی در کولر گازی استفاده کنید، تا حد زیادی از نشتی گاز و ایجاد تعمیرات بزرگتر جلوگیری میکنید.
- استفاده از فیلترهای مناسب: اگر از فیلترهای باکیفیت و مناسبی برای کولرگازی خود استفاده کنید، از ورود ذرات خارجی و آلودگیها به سیستم جلوگیری کرده مانع از کاهش کارایی سیستم میشوید.
- بازدید دورهای توسط تکنسین: با انجام بازدید و تستهای دورهای توسط افراد متخصص در این حرفه از خالی شدن گاز تا حد زیادی جلوگیری کرده و در زمان کمتری میتوانید مشکلات سیستم را شناسایی کنید.
به طور کلی بهترین راه برای جلوگیری از خالی شدن گاز کولرگازی، سرویس دورهای و منظم آن توسط یک تکنسین متخصص است. این افراد مقدار گاز کولر را به خوبی بررسی کرده و در صورت نیاز آن را شارژ میکنند.
در آخر
حتما هنگام نصب با تعمیر کولرگازی از قطعات با کیفیتی در آن استفاده کنید تا بتوانید نهایت استفاده را از این وسیله سرمایشی ببرید. اگر تجربه و مهارت کافی نسبت به سرویس و بررسی مقدار گاز درون دستگاه را ندارید، به هیچ عنوان برای بررسی آن اقدام نکنید تا آسیبی به دیگر قطعات کولرگازی مانند لولهها وارد نشود.
امیدواریم با مطالعه این مقاله به پاسخ سوالات خود رسیده باشید.