فرق چیلر و اسپیلت چیست؟ کدام یک بهتر است؟

برای انتخاب یک سیستم مناسب برای تهویه مطبوع، باید عوامل مختلفی را در نظر داشت. این موضوع بخصوص در شرایط ‏امروزی که تنوع بسیاری در دسته تجهیزات تهویه مطبوع به چشم می‌خورد، اهمیت پیدا کرده است. چیلر و کولرگازی از ‏جمله تجهیزات رایجی هستند که برای تهویه مطبوع و ایجاد سرمایش استفاده می‌شوند. با اینکه این دو دستگاه کارکرد نهایی ‏مشابه‌ای داشته و هدف هر دو آنها کاهش دمای هوا است، اما تفاوت‌های زیادی در نحوه عملکرد، مقدار سرمایش، ظرفیت، ‏مصرف انرژی و … آنها به چشم می‌خورد. در این مقاله سعی کرده‌ایم با مقایسه این دو دستگاه، شرایط انتخاب هریک از آنها را ‏برایتان ساده‌تر کنیم. همراه ما باشید. ‏

کولر گازی چیست؟

قبل از اینکه به سراغ بررسی تفاوت‌های چیلر و کولرگازی برویم، ابتدا می‌خواهیم شما را کمی بیشتر با نحوه عملکرد و ‏ویژگی‌های هرکدام از این دستگاه‌ها آشنا کنیم. ‏
کولرگازی که با نام اسپیلت معروف است، یک سیستم سرمایشی بسیار محبوب بوده که فرایند سرمایش را با استفاده از گاز ‏فریون و انرژی مصرفی برق انجام می‌دهد. بسیاری از افراد بر این باورند که مصرف برق کولرهای گازی بسیار زیاد است، اما باید ‏بدانید امروزه با به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین مانند کمپرسورهای کم‌مصرف، توانسته‌اند رده ‏A‏ انرژی را به دست آورند.‏
اسپیلت یک انتخاب مناسب و ایده‌آل برای خنک‌سازی محیط‌های کوچک و بزرگ است که می‌تواند در کمترین زمان دمای ‏اتاق را به مقدار مطلوب برساند. جالب است بدانید برخی از مدل‌های پیشرفته این دستگاه‌ها علاوه بر خنک‌سازی محیط، دارای ‏قابلیت فیلتراسیون بوده و گرد و غبار را نیز از محیط دور می‌سازد. ‏

چیلر چیست؟

و اما چیلر نیز نوعی دیگر از سیستم‌های سرمایشی است که در مقایسه با کولرگازی ابعاد بزرگ‌تری داشته و برای فضاهایی با ‏اندازه‌های بزرگ‌تر مناسب است. چیلرنیز  از طریق یک سیال (گاز یا آب) فرایند خنک کردن هوا را انجام می‌دهد. بدین شکل ‏که در یک مدار بسته سیکل تبرید، سیال را خنک کرده و با کمک یک مبدل حرارتی، سرمایش را به هوا انتقال می‌دهد. ‏
عملکرد چیلرها با توجه به شرایط آب و هوایی محیط و میزان افت سرمای هوا، متفاوت است. برای مثال شما می‌توانید از ‏چیلر برای یک ساختمان بزرگ مسکونی استفاده کرده و واحدهای زیادی را با کمک آن خنک کنید. در این حالت چیلر ‏مرکزی روی بام قرار گرفته و سرمایش تمام واحد را تامین می‌کند. ‏

سیستم تهویه مطبوع چیست و چه کاربردی دارد؟

چیلر بهتر است یا اسپیلت؟

در انتخاب این دو دستگاه اولین سوالی که برای افراد پیش می‌آید اینست که چیلر بهتر است یا اسپیلت؟ همانطور که قبل‌تر ‏هم اشاره کردیم این دو دستگاه خنک‌کننده دارای تفاوت‌هایی هستند و هرکدام ویژگی‌های بخصوصی دارند. برای مثال اولین ‏فاکتوری که در انتخاب چیلر و اسپیلت باید به آن توجه کنید، ظرفیت سرمایشی آنهاست. ‏
مورد بعدی توجه به اشغال فضایی است که این دستگاه‌ها برای نصب نیاز دارند. از این نظر چیلرها به فضای گسترده‌تری نیاز ‏داشته و از اجزای مختلفی تشکیل می‌شوند. در مقابل اسپیلت ابعاد کوچک‌تری داشته و از دو بخش پنل داخلی و چنل ‏خارجی تشکیل می‌شود. در پنل‌های داخلی و خارجی کولرگازی لوله مسی وجود دارد که وظیفه انتقال و چرخش گاز ‏مبرد درون اسپیلت را برعهده دارند.‏
مبرد موجود در این لوله‌ها گرمای محیط را جذب می‌کند و پس از تبدیل به بخار، به موتور دستگاه منتقل می‌شود. در اسپیلت ‏یک اواپراتور نیز وجود دارد که وظیفه آن مکش هوای گرم درون اتاق است. هوای اتاق به کمک این اواپراتور به درون اسپیلت ‏مکیده شده و سپس فرایند خنک‌سازی آن انجام می‌شود.‏

مقایسۀ ظرفیت خنک‌کنندگی چیلرها و اسپیلت‌ها

ظرفیت خنک‌کنندگی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌‌های بین چیلر و اسپیلت است. در واقع ظرفیت این دستگاه‌ها نوع استفاده آنها ‏را نیز تعیین می‌کند. به طور کلی چیلرها دارای ظرفیت بیشتری نسبت به اسپیلت‌ها هستند. از این رو اکثرا در محیط‌های ‏صنعتی و تجاری بزرگ استفاده می‌شوند. در مقابل اسپیلت‌ها توانایی به‌کارگیری در محیط‌های صنعتی بزرگ را نداشته و اکثرا ‏برای خنک‌سازی فضاهای مسکونی و یا اداری مناسب هستند. ‏
البته می‌توانید با به‌کارگیری دو اسپیلت در مکان‌های بزرگ به دمای مطلوبی دست پیدا کنید. در غیر این صورت سرمای ‏تولیدی توسط این دستگاه‌ها برای فضاهایی با متراژ بالا ممکن است به مقدار مورد نظر شما نرسد. ‏

استفاده از چیلرها و اسپلیت ها برای گرمایش خانگی

سوال دیگری که در استفاده از چیلرها و اسپیلت‌ها برای افراد پیش می‌آید، اینست که آیا می‌توان از این دستگاه‌ها برای ‏گرمایش نیز استفاده کرد؟ در واقع این سیستم‌ها همانطور که فرایند خنک‌سازی محیط را انجام می‌دهند، می‌توانند گرمایش ‏فضا را نیز تامین کنند. برای استفاده از قابلیت گرمایش چیلر باید از آب گرم پکیج و یا موتورخانه استفاده کنید. با اتصال این ‏بخش‌ها به دستگاه‌های هواساز و فن‌کویل، به آسانی می‌توان محیط اطراف را به کمک چیلر گرم کرد.‏
در مقابل استفاده از اسپیلت‌ها برای ایجاد گرمایش محیط گزینه چندان مناسبی محسوب نمی‌شود. از دلایل نامناسب بودن ‏اسپیلت برای گرمایش محیط باید به قدرت پایین این دستگاه‌ها و عملکرد ضعیف آنها در ایجاد گرمایش اشاره کنیم. همچنین ‏از آنجا که اسپیلت‌ها به کمک جریان برق فعالیت می‌کنند، استفاده از آنها برای گرمایش خانه چندان به‌صرفه نخواهد بود. به ‏طور کلی پکیج‌های رادیاتور، موتورخانه‌ها و شوفاژها نسبت به چیلر و اسپیلت برای گرم کردن خانه گزینه مناسب‌تری ‏محسوب می‌شوند. ‏

تأثیر چیلرها و اسپلیت‌ها در تنظیم رطوبت محیطی

دیگر تفاوت چیلر با اسپیلت، میزان توانایی این دو دستگاه در مدیریت رطوبت محیط است. چیلرها و اسپلیت‌ها برای سرمایش ‏از یک سیکل تبرید مبرد پیروی می‌کنند که گردش این سیال در پنل‌های داخلی ساختمان‌ها در نهایت موجب کاهش رطوبت ‏هوا می‌شود. ‏
حال اگر بخواهید رطوبت موجود در هوا را کاهش و یا افزایش دهید، تنها راه آن استفاده از دستگاه‌های چیلر متصل به هواساز ‏است. دستگاه‌های هواساز می‌توانند با اتصال به تجهیزات مناسب، رطوبت هوا را به محیط مدیریت کنند. در نتیجه اگر در ‏محیط مورد نظر نیاز به کنترل دقیق میزان رطوبت دارید، باید به سراغ استفاده از چیلرها بروید.‏

تفاوت چیلر و اسپلیت در فیلتراسیون هوا

اسپیلت‌ها و چیلرها هر دو از قابلیت فیلتراسیون هوا پشتیبانی می‌کنند، اما با این تفاوت که اسپیلت بر هوای داخل محیط و ‏چیلر بر هوای خارج از محیط تاثیر می‌گذارد. به بیان دقیق‌تر در داخل هر کدام از پنل‌های اسپیلت‌ از یک فیلتر استفاده شده ‏است. اما نکته‌ای که وجود دارد اینست که اسپیلت‌ها تنها محیط درون محیط را فیلتر کرده و روی هوا ورودی به ساختمان ‏اثری ندارند. ‏
در مقابل چیلرها و دستگاه‌های هواساز در خارج از محیط‌های ساختمانی نصب می‌شوند که با نصب فیلتراسیون بر روی این ‏دستگاه‌ها می‌توان کار پاکسازی هوا را به سادگی انجام داد. ‏

سیستم ‏HVAC‏ چیست و چه کاربردی دارد؟

تفاوت چیلر و اسپلیت در میزان مصرف انرژی

دیگر تفاوتی که بین چیلر و اسپیلت وجود دارد، میزان مصرف انرژی آنهاست. تمام دستگاه‌های چیلر و اسپیلت از طریق ‏جریان برق کار می‌کنند. البته ناگفته نماند که امروزه مدل‌های جدیدتری از چیلرها روی کار آمده‌اند که به چیلرهای گازسوز ‏معروف هستند. در این نوع چیلرها برای انجام کار کمپرسور، به‌جای جریان الکتریسیته از یک موتور احتراق کمک می‌گیرند. ‏استفاده از این چیلرها در موقعیت‌هایی که دسترسی به برق محدود است، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. ‏
در مقایسه میزان مصرف انرژی چیلر و اسپیلت باید گفت که اسپیلت‌ها به دنبال ظرفیت کمتری که دارند، مصرف برق آنها نیز ‏کمتر است. اما باید این موضوع را نیز در نظر داشت که از اسپیلت‌ها نمی‌توان در فضاهایی با متراژ زیاد استفاده کرد. پس ‏می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از اسپیلت‌ها برای فضاهایی با متراژ متوسط و استفاده از چیلرها برای فضاهای بزرگ و ‏صنعتی به‌صرفه است.  ‏

مسئلۀ زیباسازی ساختمانی در چیلرها و اسپلیت ها

ممکن است این موضوع برای همه افراد اهمیت نداشته باشد، اما اگر جزء دسته افرادی هستید که به ظاهر و زیبایی ساختمان ‏خود اهمیت می‌دهید، این قسمت از مقاله را از دست ندهید. ‏
همانطور که می‌دانید اسپیلت‌ها از یک پنل خارجی و یک پنل داخلی تشکیل می‌شوند که پنل داخلی درون ساختمان و پنل ‏بیرونی خارج از ساختمان نصب می‌شود. این موضوع ممکن است باعث بهم‌ریختگی ظاهر ساختمان شود. اما در مقابل چیلرها ‏روی پشت بام و یا موتورخانه نصب می شوند و در دید عموم نخواهند بود. سیستم لوله‌کشی چیلر نیز معمولا زیرکار است و ‏تاثیری روی ظاهر و زیبایی محیط نخواهد داشت. از این رو اکثر افراد استفاده از چیلر را برای مراکز اداری، تجاری و یا حتی ‏ساختمان‌های مسکونی خود ترجیح می‌دهند. ‏

در جدول زیر هم به مقایسه بین چیلر و کولر گازی پرداخته ایم:

مزایا و معایب چیلر و اسپیلت

تا این قسمت از مقاله باید با عملکرد کلی این دو سیستم خنک‌کننده آشنا شده باشید. در واقع انتخاب هریک از این دو ‏دستگاه به عوامل مختلفی از جمله شرایط محیطی و جغرافیایی زندگی شما بستگی دارد. در این قسمت برای انتخاب هرچه ‏بهتر شما مزایا و معایب این دو دستگاه سرمایشی را برایتان آورده‌ایم:.

مزایای چیلر عبارتند از:

• کارایی بالا
• قابلیت لوله‌کشی در فواصل طولانی ‏
• مصرف آب و انرژی کمتر
• عملکردی بدون صدا و لرزش
• ایمنی بالا

معایب چیلر عبارتند از:

• قیمت بالا
  وزن و حجم زیاد
  هزینه بالای نگهداری و تعمیرات
  نیاز به عملیات زیرسازی و قاب‌های تخلیه

مزایا و معایب اسپیلت

این دستگاه هم مزایا و معایب خاص خودش را دارد. مزایای آن عبارتند از:

• سرعت بالا در خنک‌کنندگی
• بی‌صدا بودن
• تصفیه هوا از طریق فیلترهای مخصوص
• نصب راحت و آسان
• اندازه مناسب
• عدم نیاز به نگهداری و تعمیرات پیاپی

معایب اسپیلت عبارتند از:

• قیمت بالا
• مصرف زیاد برق
• عدم پاسخگویی در ساختمان‌هایی با متراژ بالا

در آخر

دو دستگاه چیلر و اسپیلت هر دو دارای قدرت بالایی در خنک‌کنندگی هستند و قادراند در زمان کوتاهی دمای هوا را به مقدار ‏مطلوب برسانند. شما در انتخاب این دو دستگاه باید به نوع کاربری خود و شرایط محیطی استفاده از این دستگاه‌ها توجه ‏داشته باشید تا بتوانید محصول ایده‌آلی تهیه کنید. به طور کلی تفاوت‌های بین چیلر و اسپیلت موارد چندان زیادی نبوده و ‏انتخاب آنها نهایتا به شرایط استفاده شما برمی‌گردد. ‏
امیدواریم با مطالعه این مقاله به پاسخ سوالات خود رسیده باشید. ‏