۱۴ دلیل لرزش ماشین حین ترمز گرفتن
م. کوهشاری
مرداد 12, 1404
1076
به محض اینکه پایتان را از روی پدال گاز برمی‌دارید و پدال ترمز را فشار می‌دهید تا سرعت خود را کم کنید، مبدل گشتاور خودرو به تدریج سرعت خودرو را کاهش می‌دهد؛ زیرا ترمزها روتورهای دیسک را کند می‌کنند. اما ممکن است در همین حین با لرزش خودرو مواجهه شوید. اما علت لرزش ماشین حین ترمز گرفتن چیست؟ به طور کلی تکان خوردن ماشین در زمان کاهش سرعت می‌تواند به دلیل ایجاد مشکل در سیستم ترمز یا عدم تعادل در ترکیب سوخت و اکسیژنی موتور ایجاد شده باشد. البته در این بین مشکلات گیربکس، خرابی ترمز ضد قفل و… نیز می‌توانند در کمین ماشین باشند. اما علت اصلی لرزش ماشین زمان حرکت با دنده یک چیست و چطور آن را برطرف کنیم؟ برای پاسخ به این سوال این مطلب را تا انتها بخوانید.
خراب شدن دیسک ترمز
یکی از رایج‌ترین دلایل لرزش فرمان زمان ترمز در سرعت پایین به خاطر تاب برداشتن دیسک ترمز است. دیسک‌هایی که به دلیل گرمای زیاد یا ضربه تاب برداشته‌اند، زمان تماس با لنت به صورت ناهموار چرخش می‌کنند. این ناهمواری باعث لرزش در پدال ترمز و حتی فرمان می‌شود. ناگفته نماند که این لرزش در سرعت‌های بالا محسوس‌تر است. برای رفع این مشکل، باید دیسک ترمز را تراش دهید و یا در صورت شدید بودن تاب، آن را تعویض کنید.
وقتی دیسک ترمز تمام و یا خراب می‌شود، به چند شکل روی لرزش خودرو تاثیر می‌گذارد:
- لرزش در هنگام ترمزگیری: زمانی که دیسک ترمز تاب برداشته باشد یا سطح آن ساییده و ناهموار شده باشد، لنت ترمز هنگام تماس با دیسک باعث لرزش در سیستم ترمز و فرمان می‌شود. گفتنی است این لرزش در بیشتر در فرمان حس می‌شود و در ترمزگیری‌های شدید بیشتر نمود پیدا می‌کند.
- افزایش صدا و سوت کشیدن ترمز: دیسک آسیب‌دیده ممکن است با ایجاد صداهای غیرعادی مانند سوت یا خرخر همراه باشد.
- کاهش قدرت ترمزگرفتن ماشین: دیسک نازک‌شده یا تاب‌دار نمی‌تواند به‌درستی با لنت تماس پیدا کند، که باعث کاهش بازده ترمز و لرزش‌های ناگهانی در خودرو می‌شود.
- ایجاد لرزش حتی بدون ترمزگرفتن: اگر دیسک‌ها بیش از حد آسیب دیده باشند، ممکن است حتی در حالت رانندگی معمولی نیز باعث ایجاد لرزش در سیستم تعلیق و فرمان شوند.
فرسودگی یا خرابی لنت ترمز
یکی دیگر از دلایل لرزش ماشین زمان حرکت با دنده یک خراب شدن لنت‌های ترمز است که با گذشت زمان و استفاده مکرر فرسوده می‌شوند. لنت‌هایی که بسیار نازک و یا به‌طور ناهموار خورده‌اند، زمان تماس با دیسک ترمز به خوبی عمل نمی‌کنند. همچنین استفاده از لنت‌های بی‌کیفیت یا نامناسب می‌تواند باعث ایجاد صدای غیرطبیعی و لرزش خودرو در حین کاهش سرعت شود.
به همین دلیل توصیه ما این است که همیشه از لنت‌های باکیفیت و متناسب با خودروی خود استفاده کنید.
تاثیر خرابی شمع در لرزش ماشین
یک علت لرزش فرمان زمان ترمز در سرعت پایین می‌تواند با خرابی شمع‌ها اتفاق بیفتد. خرابی شمع‌ها بیشتر در زمان درجا کار کردن و یا شتاب‌گیری خودرو باعث لرزش ماشین می‌شود و گاهی نیز زمان کاهش سرعت خود را نشان می‌دهد. اما چگونه شمع خراب باعث لرزش خودرو می‌شود و چه علائمی دارد؟
می‌دانید که شمع خودرو وظیفه ترکیب سوخت و اکسیژن در محفظه احتراق را برعهده دارد تا با ایجاد جرقه مناسب، فرآیند احتراق را ایجاد کند. اما اگر شمع درست عمل نکند، فرآیند احتراق انجام نمی‌شود و در نتیجه موتور هم نمی‌تواند به درستی عمل کند.
به طور کلی تأثیر خرابی شمع خودرو بر لرزش خودرو را می‌توان به صورت زیر توضیح داد:
- احتراق ناقص: شمع خراب باعث می‌شود یکی از سیلندرها ناقص و یا اصلا کار نکند. این مشکل با لرزش محسوس موتور همراه است. حالا زمانی که خودرو در جا روشن است یا سرعت را کم می‌کنید، لرزش آن بیشتر می‌شود.
- افزایش لرزش در زمان شتاب گرفتن: در زمان افزایش دور موتور، شمع‌های ضعیف یا خراب ممکن است نمی‌توانند جرقه مناسب بزنند و در نتیجه منجر به لرزش، کاهش قدرت و ریپ زدن موتور می‌شود.
- مصرف سوخت بالا و صدای غیرطبیعی: وقتی شمع خراب می‌شود، فرآیند احتراق هم کامل صورت نمی‌گیرد؛ در نتیجه سوخت نسوخته وارد اگزوز شده و صدای غیرطبیعی، بوی بنزین و حتی لرزش موتور را به دنبال دارد.
با این توضیحات علائم شمع خراب چیست؟ با این نشانه‌ها می‌توانید خرابی شمع را تشخیص دهید:
- لرزش شدید موتور در حالت توقف یا درجا
- سخت روشن شدن خودرو
- لرزش ماشین، ریپ زدن موتور و تأخیر در شتاب‌گیری
- افزایش مصرف سوخت
- روشن شدن چراغ چک موتور
- بوی بنزین خام از اگزوز
- گیر کردن کالیپر ترمز
از دیگر دلایل لرزش فرمان در سرعت پایین گیر کردن کالیپر ترمز است. این قطعه مسئولیت فشردن لنت‌ها به دیسک را برعهده دارد. اما در صورت گیر کردن پیستون داخل کالیپر، لنت به‌طور دائم به دیسک فشار وارد می‌کند که باعث گرم شدن بیش از حد، ساییدگی ناهماهنگ و در نهایت لرزش در زمان ترمزگیری می‌شود.
وقتی این اتفاق می‌افتد بوی سوختگی را از ناحیه چرخ‌ها احساس می‌کنید. همچنین ممکن است چرخ خودرو به یک سمت کشیده شود. در این شرایط، باید کالیپر را بررسی کنید؛ چون ممکن است به سرویس یا تعویض نیاز داشته باشد.
تاثیر نامیزانی چرخ‌ها در لرزش ماشین حین ترمز گرفتن
اگر زاویه‌های چرخ‌ها خودرو تنظیم نباشد، می‌توان به آن به عنوان یکی از عوامل مؤثر در ایجاد لرزش در خودرو نگاه کرد. در واقع وقتی چرخ‌ها به‌درستی تنظیم نباشند، فشار ترمز به‌طور یکنواخت توزیع نمی‌شود و این مسئله می‌تواند منجر به لرزش در ترمزگیری شود. همچنین نامیزانی چرخ‌ها باعث کاهش عمر لاستیک‌ها و افزایش مصرف سوخت نیز می‌شود.
بالانس نبودن چرخ‌ها
اگر چرخ‌ها به درستی بالانس نباشند، زمان چرخیدن در سرعت‌های بالا، خودرو دچار لرزش می‌شوند. این لرزش در زمان ترمز بیشتر نمایان می‌شود، زیرا فشار ترمز ناهماهنگی بین چرخ‌ها را افزایش می‌دهد و همین موضوع علت لرزش ماشین حین ترمز گرفتن است.
برای بالانس چرخ می‌توانید در نقاط خاص رینگ از وزنه‌های تعادلی استفاده کنید تا چرخ در حین حرکت به‌صورت یکنواخت بچرخد.
خرابی بوش‌های جلوبندی
بوش‌ها قطعاتی لاستیکی هستند که بین اجزای فلزی سیستم تعلیق قرار دارند و مانع انتقال لرزش می‌شوند. اگر این بوش‌ها خراب شوند، در زمان ترمز گرفتن، لرزش و صدای ضربه به قسمت کابین منتقل می‌شود. با این حساب با تعویض بوش‌های معیوب می‌توانید کیفیت رانندگی را افزایش دهید و مانع از لرزش خودرو در زمان کاهش سرعت شوید.
ضعف یا خرابی کمک‌فنرها
کمک‌فنرها در داخل ماشین وظیفه جذب ضربات جاده را برعهده دارند. پس اگر کمک‌فنرها ضعیف شده یا نشتی داشته باشند، در زمان ترمز و کاهش سرعت ناگهی، نمی‌توانند ضربات وارد شده به سیستم تعلیق را جذب کنند و همین باعث لرزش شدید در خودرو می‌شود.
برای آزمایش ساده کمک فنرها، بهتر است یک طرف ماشین را فشار دهید و تعداد نوسان‌ها بعد از رها کردن را بررسی کنید.
خرابی بلبرینگ چرخ‌ها
یک علت لرزش ماشین حین ترمز گرفتن می‌تواند به خاطر خراب شدن بلبرینگ چرخ‌ها باشد؛ چرا که خراب شدن آن‌ها باعث می‌شود چرخ‌ها نرم بچرخند. اگر بلبرینگ خراب یا فرسوده شود، چرخ نمی‌تواند به‌طور صاف بچرخد و همین موضوع در سرعت‌های بالا باعث لرزش، صدا و حتی داغ شدن موضعی می‌شود.
فراموش نکنید اگر لرزش خودرو با صدا همراه باشد، احتمال خرابی بلبرینگ هم وجود دارد.
شل بودن یا خرابی اجزای سیستم فرمان
اجزای فرمان مانند سیبک‌ها، قرقری فرمان، میل تعادل و … اگر فرسوده یا شل باشند، در زمان ترمزگیری لرزش شدیدی در فرمان ایجاد می‌شود. این موضوع نه تنها کاهش کنترل راننده روی خودرو را به دنبال دارد، بلکه ممکن است باعث از دست رفتن کنترل خودرو در سرعت‌های بالا نیز شود.
گیر کردن پیستون کالیپر
در برخی موارد، پیستون کالیپر به دلیل جرم یا زنگ‌زدگی گیر می‌کند. این مسئله باعث می‌شود لنت‌ها به‌درستی باز نشوند و در تماس دائم با دیسک بمانند. در نتیجه، دیسک داغ شده و با تاب برداشتن، منجر به لرزش می‌گردد.
دقت داشته باشید به صورت دوره‌ای کالیپر را سرویس و پیستون را نیز هر چند سال یک بار تمیز کنید تا این مشکل برطرف شود.
خوردگی یا زنگ‌زدگی دیسک ترمز
اگر خودرو برای مدت طولانی بدون استفاده مانده و یا در محیط مرطوب قرار گرفته باشد، ممکن است باعث زنگ زدن دیسک ترمز شود. در این صورت یک علت لرزش ماشین حین ترمز گرفتن همین مورد است؛ زیرا زنگ روی دیسک مانع از تماس کامل و یکنواخت با لنت می‌شود و لرزش خودرو در حین ترمز گرفتن را به دنبال دارد.
البته اگر میزان زنگ دیسک ترمز خیلی زیاد نباشد، ترمز گرفتن چندباره می‌تواند زنگ را پاک کند اما در موارد شدید، نیاز به تراش یا تعویض دیسک است.
کیفیت پایین یا فرسودگی لاستیک‌ها
لاستیک‌هایی که آج مناسبی ندارند یا دچار ترک و تغییر شکل شده‌اند، نمی‌توانند به زمین بچسبند و همین که سرعت ماشین را کم می‌کنید، بدنه ماشین شروع به لرزش می‌کند. در این مواقع می‌توانید با استفاده از لاستیک‌های باکیفیت و مناسب از لرزش ماشین زمان حرکت با دنده یک جلوگیری کنید.
نصب نادرست چرخ‌ها
اگر پیچ‌های چرخ به‌درستی بسته نشده باشند و یا گشتاور لازم در زمان بستن آن‌ها رعایت نشود، چرخ به‌درستی روی توپی قرار نمی‌گیرد. این موضوع یک لرزش فرمان زمان ترمز در سرعت پایین و ترمز گرفتن است.
نصب نادرست چرخ‌ها حتی ممکن است منجر به باز شدن چرخ در زمان حرکت خودرو نیز شود. به همین دلیل توصیه می‌کنیم همیشه از بستن دقیق پیچ‌ها با آچار ترکمتر اطمینان حاصل کنید.
عملکرد نادرست سیستم ABS
سیستم ترمز ضد قفل یا همان ABS برای جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها طراحی شده است. حال اگر این سیستم دچار ایراد شده باشد و یا سنسورهای آن اطلاعات اشتباه ارسال کنند، ممکن است در مواقع غیرضروری هم وارد عمل شود و لرزش غیرمعمول در پدال ترمز را به دنبال داشته باشد.
برای جلوگیری از این علت لرزش ماشین حین ترمز گرفتن بهتر است ECU و سنسورهای ABS را بررسی کنید.
چرا تراز چرخ خودرو مهم است؟ تراز نبودن چرخ ها چه خطراتی دارد؟
نتیجه‌گیری
لرزش خودرو زمان ترمز گرفتن می‌تواند از عوامل ساده‌ای مانند لنت فرسوده یا دیسک زنگ‌زده گرفته تا مشکلات جدی‌تری مانند خرابی کالیپر یا سیستم تعلیق ناشی شود. شناسایی و رفع به‌موقع علت لرزش ماشین حین ترمز گرفتن و سرعت گرفتن نه تنها هزینه‌های تعمیر را کاهش می‌دهد، بلکه ایمنی را نیز در حین رانندگی افزایش می‌دهد. توصیه ما این است که با مشاهده هرگونه لرزش غیرعادی در زمان ترمزگیری، خودرو را به یک تعمیرکار نشان دهید تا بررسی‌های لازم انجام دهد.
توجه به علائم هشداردهنده، استفاده از قطعات با کیفیت و نگهداری منظم خودرو می‌تواند از بروز مشکل لرزش فرمان زمان ترمز در سرعت پایین و بالا جلوگیری کند و تجربه‌ای ایمن و دلپذیر از رانندگی برایتان به ارمغان آورد.
