مقایسه رادیاتور مسی و آلومینیومی| کدامیک بهتر است؟

همیشه در مورد استفاده از رادیاتور مسی و آلومینیومی بحث‌های زیادی وجود داشته است. در بیشتر خودروها از رادیاتورهای آلومینیومی استفاده می‌شود، با این حال برخی عقیده دارند که رادیاتورهای مسی عملکرد بهتری در مقایسه با نوع آلومینیومی دارند. در اینجا قصد داریم با مقایسه رادیاتور مسی و آلومینیومی شما را با تفاوت‌ها و شباهت‌های بین این دو محصول کاربردی برای ساختمان‌ها و خودروها آشنا کنیم.

کاربرد رادیاتور چیست؟

رادیاتور را نمی‌توان یک دستگاه به حساب آورد اما به عنوان یک مبدل حرارتی جهت انتقال حرارت از موتور کاربرد دارد. در این وسیله لوله‌های مسی یا آلومینیومی به صورت مارپیچ رد می‌شوند. به طوری که سرتا سر آن را لوله‌های موازی با هم تشکیل می‌دهند. این وسیله می‌تواند برای خنک کردن و یا گرم کردن استفاده شود.

برای مثال یکی از کاربردهای رادیاتور برای گرم کردن محیط ساختمان‌هاست. به این صورت که هر دو سمت لوله‌های داخل آن به پکیج یا موتورخانه می‌رسند. از یک سمت آب گرم (تولید شده توسط پکیج یا موتورخانه) وارد لوله‌های رادیاتور می‌شود و در سرتاسر لوله‌ها می‌چرخد تا گرمای آن به فضای داخل ساختمان منتقل شود.

سپس گرمای خود را به فضا می‌دهد و به آب سرد تبدیل می‌شود و از سمت دیگر رادیاتور دوباره به سمت پکیج یا موتورخانه می‌رود تا دوباره گرم شود و روند قبلی را تکرار کند. این فرآیند انتقال آب گرم به رادیاتور و هدایت آب سرد به پکیج با سرعت بالایی انجام می‌شود تا فضای ساختمان را گرم کند.

در مورد رادیاتورهایی که برای خودرو نصب می‌شوند، وظیفه رادیاتور خنک کردن موتور ماشین است. بنابراین باید آب خنک را از مخزن بگیرد و این آب در لوله‌های رادیاتور بچرخد تا به سمت موتور حرکت کند و باعث خنک شدن آن شود. موتور در حین حرکت خودرو گرمای زیادی را تولید می‌کند که این گرما از طریق خروجی‌های دوباره به لوله‌های رادیاتور منتقل می‌شود.

در همین حین فن‌های رادیاتور دوباره آب را خنک می‌کنند و از طریق لوله‌های خروجی به سمت واترپمپ موتور هدایت می‌کند. این فرآیند تا زمانی که خودرو روشن است، ادامه پیدا می‌کند تا موتور خودرو خنک بماند.

مقایسه رادیاتور مسی و رادیاتور آلومینیومی

بسیاری از خودروسازهای جهان از آلیاژ آلومینیوم برای ساخت لوله‌های داخل رادیاتور استفاده می‌کنند. البته در بازار رادیاتور با لوله مسی نیز وجود دارد که هر یک از دو نوع رادیاتور ویژگی‌های خاص خود را دارند و با مزیت‌ها و معایب زیادی همراه هستند.

به طور کلی فاکتورهای متعددی برای مقایسه رادیاتور مسی و آلومینیومی وجود دارد که در زیر هر یک از آن‌ها بررسی شده‌اند:

قدرت رسانای رادیاتور مسی و آلومینیومی

اولین فاکتور مهم برای مقایسه بین دو نوع رادیاتور، قدرت رسانا بودن آن‌هاست. مس به عنوان دومین فلز رسانا (بعد از نقره) در دنیا شناخته شده است. این فلز قدرت بسیار زیادی در انتقال سریع‌تر سرما و گرما دارد. بنابراین رادیاتورهایی که با استفاده از لوله مسی درست شده باشند، می‌توانند با قدرت بیشتری محیط را گرم یا سرد کنند.

برای مثال رادیاتورهایی بزرگی که در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند و از لوله مسی درست شده‌اند، قادرند بهتر گرمای آب داغ را به محیط انتقال دهند. در نتیجه انتظار گرم شدن سریع و بهتر محیط را انتظار دارید.

در مورد خودروها باید گفت رادیاتوری که از جنس مسی باشد، می‌تواند با سرعت بیشتر آب خنک را به سمت موتور خودرو هدایت کند و در نتیجه موتور سریع‌تر خنک می‌شود.

البته گفته می‌شود چون لوله‌های مسی از طریق سیم نقره جوش به یکدیگر متصل (جوشکاری) می‌شوند، در جایی که جوشکاری صورت گرفته باشد، سرعت انتقال حرارت یا سرما کاهش می‌یابد.

 دلیل نصب رادیاتور زیر پنجره چیست؟

 

تفاوت وزن رادیاتور مسی و آلومینیومی

یکی دیگر از فاکتورهای مهم در مقایسه بین رادیاتورهای آلومینیومی و مسی به وزن آن‌ها مرتبط می‌شود. آلومینیوم به عنوان یک فلز بسیار سبک محسوب می‌شود و به همین دلیل رادیاتورهایی که از لوله‌های آلومینیومی تشکیل شده باشند در مقایسه با رادیاتور با لوله‌‌های مسی 30 تا 40 درصد وزن کمتری دارند.

شاید به همین دلیل است که خودروسازها نیز برای ساخت رادیاتور مناسب خودرو از لوله‌های آلومینیومی استفاده می‌کنند. در واقع هدف اصلی آن‌ها جلوگیری از افزایش وزن خودرو است تا موتور قدرت بیشتری برای حرکت دادن دستگاه داشته باشد.

با این حال در ساختمان‌ها می‌توان به راحتی از رادیاتورهایی با لوله‌های مسی استفاده کرد. زیرا قرار نیست مدام رادیاتور را جابجا کنید و در واقع در یک نقطه ساکن می‌ماند. اما می‌تواند با سرعت زیاد محیط را گرم نگهدارد.

تعداد لوله‌های به کار رفته در رادیاتور

در دهه 1960 برای رفع مشکل سنگین بودن لوله‌های مسی، از لوله‌هایی با قطر و ضخامت کمتر استفاده شد. در اکثر رادیاتورها از لوله‌های آلومینیومی با قطر بیشتر (1â و  1.25â و 1.5â) استفاده می‌شد. گفته می‌شود هر چقدر قطر لوله عریض‌تر باشد، سطح تماس بیشتری با پره‌های رادیاتور پیدا می‌کند و در نتیجه انتقال گرما و سرما بهتر صورت می‌گیرد.

در حالی برای رادیاتورهای مسی از لوله‌هایی با قطر ½â استفاده می‌شد. اما تعداد ردیف‌های آن‌ها را افزایش می‌دادند تا سطح تماس با پره‌های رادیاتور افزایش یابد. در حالی که برای رادیاتور با لوله مسی از یک هسته 2 ردیفه با لوله‌های 1â استفاده می‌شد، اما در رادیاتورهای مسی از لوله های ½â مسی 4 ردیفه استفاده کردند.

به طور کلی بیشتر تولیدکنندگان رادیاتورها معتقدند که راندمان رادیاتور مسی 4 ردیفه درست مانند یک رادیاتور آلومینیومی 2 ردیفه است. به همین ترتیب اگر بخواهید میزان راندمان یک رادیاتور مسی را که ضخامت و قطر لوله‌ها کم شده است، نسبت به رادیاتور آلومینیومی افزایش دهید، باید تعداد ردیف‌های لوله را بیشتر کنید تا تماس آن‌ها با پره‌های رادیاتور بیشتر شود.

با این اوصاف باز هم وزن رادیاتور مسی بالا می‌رود که می‌تواند مزیت خود در مقابل رقیبش را از دست بدهد. در مورد رادیاتور مناسب برای خودرو باید گفت نوع آلومینیومی می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. مگر در مواقعی که آب رادیاتور مدام جوش آورد. دلایل جوش آوردن ماشین را می‌توانید در مطلب دیگری دنبال کنید.

هزینه‌های تعمیر و نگهداری

مس به عنوان یک فلز قابل بازیافت شناخته شده است و حتی در شرایطی که دیگر رادیاتور کاربردی نداشته باشد، می‌توان دوباره لوله‌های مسی را تعمیر کرده و از آن‌ها استفاده کرد. حتی می‌توان لوله‌های مسی را طی فرآیند بازیافت را تغییر داد و به وسایل دیگری تبدیل کرد.

در مواقعی که قسمتی از لوله مسی نشتی داشته باشد، با لحیم‌کاری به راحتی می‌توان آن را تعمیر کرد که هزینه زیادی به همراه ندارد. با لحیم‌کاری لوله‌ها بر روی پره‌های رادیاتور محکم می‌شود. با این حال سرعت انتقال سرما و گرما را کاهش می‌دهند.

اما در مقایسه با لوله‌های مسی، لوله‌های آلومینیومی این ویژگی‌ را ندارند و در صورتی که این لوله‌ها خراب شوند، تعمیر آن‌ها هزینه زیادی نیاز دارد. بنابراین چاره‌ای جز تعویض لوله‌های رادیاتور نیست.

رسوب در لوله‌های مسی و آلومینیومی

در هر صورت بعد از چند سال کارکرد رادیاتور در آب آن مواد شیمیایی، معدنی، آهک و … وجود دارد که باعث ایجاد رسوب در لایه داخلی لوله‌های مسی و آلومینیومی می‌شود.

در خودروها به دلیل استفاده از آب حاوی رسوبات آهکی ممکن است رسوبات بیشتری در لوله رادیاتور ایجاد شود. در مواقعی که از لوله‌هایی با قطر کمتر استفاده شود (لوله‌های مسی با قطر ½â یا لوله آلومینیومی با قطر 1â) سرعت مسدود شدن لوله‌ها افزایش می‌یابد.

برای خودروها که اغلب افراد با فاصله بسیار زیاد سیستم خنک کننده را سرویس می‌کنند، این مشکل بیشتر دیده می‌شود. اگر شما هم جزء کسانی هستید که به تمیز کردن سیستم خنک کننده خودرو اهمیت زیادی نمی‌دهید، بهتر است رادیاتور آلومینیومی داشته باشید.

برای منازل می‌توانید برحسب عملکرد رادیاتور بهترین نوع را انتخاب کنید تا محیط خانه را به خوبی گرم نگهدارد. ضمن اینکه هر چند سال یک بار باید لوله‌های رادیاتور را سرویس کنید.

طول عمر رادیاتور مسی یا آلومینیومی

با توجه به اینکه وزن مس نسبت به آلومینیوم بیشتر است، برای کاهش وزن، ضخامت و قطر لوله‌های مسی را کاهش می‌دهند. اما این امر باعث آسیب بیشتر به لوله‌ها می‌شود. به طوری که طی مدت زمان کوتاه‌تری عمر می‌کنند. همانطور که اشاره کردیم لوله‌های کوچکتر سریع‌تر مسدود می‌شوند و از سوی دیگر به دلیل نازک بودن، طول عمر آن‌ها کمتر است.

اما اگر قرار باشد لوله مسی و لوله‌های آلومینیومی به کار رفته در رادیاتور با ضخامت یکسان باشند، هیچ تفاوتی از نظر خوردگی با هم ندارند. در واقیع با مقایسه رادیاتور مسی و آلومینیومی از نظر سرعت خراب شدن نمی‌توان نظر قاطعانه‌ای را ارائه داد. زیرا هر دو فلز در مقابل رطوبت ضعیف عمل می‌کنند و بعد از مدتی دچار خوردگی می‌شوند.

از آنجا که فلز مسی در مقابل رطوبت اکسید شده و به رنگ سبز در می‌آید، برای استفاده در رادیاتور از رنگ مشکی آن استفاده می‌کنند.

مقایسه قیمت رادیاتور مسی و آلومینیومی

یکی دیگر از فاکتورهای مهم برای مقایسه بین این دو آلیاژ مهم و کاربردی در رادیاتورها توجه به قیمت است. مس به عنوان یک فلز کمیاب محسوب می‌شود که کاربرد زیادی در صنایع مختلف از جمله تولید سیم، کابل، لوله، اتصالات مسی و …. دارد. تمامی این محصولات برای صنایع مختلف استفاده می‌شوند. در بسیاری از مواقع مس با سایر آلیاژها از جمله قلع ترکیب می‌شود تا فلز دیگری به نام برنج بدست آید. با همه این توصیفات باید گفت مس به عنوان یک فلز گران قیمت در بازار محسوب می‌شود.

در حالی که آلومینیوم به مقدار فراوان‌تری در بازار یافت می‌شود و قیمت ارزان‌تری در مقایسه با مس دارد. به همین ترتیب رادیاتور مسی نسبت به رادیاتور آلومینیومی قیمت بالاتری دارد.

یکی از دلایلی که باعث می‌شود بیشتر خودروساز از رادیاتورهای آلومینیومی به جای مسی استفاده کنند، ارزان بودن این فلز است که قیمت تمام شده خودرو را کاهش می‌دهد.

تمیز کردن رادیاتور مسی و آلومینیومی

یکی دیگر از فاکتورهای مهم برای مقایسه رادیاتور مسی و آلومینیومی توجه به نحوه تمیز کردن آن‌هاست. اگرچه قطر لوله‌های مسی به کار رفته در رادیاتور کمتر است (1.5 اینچی)، اما نحوه تمیز کردن آن‌ها آسانتر از لوله‌های آلومینیومی است.

زمانی که در لوله‌های آلومینیومی رسوب ایجاد می‌شود، برای تمیز کردن آن باید از یک تکنیسین کمک بگیرید که به زمان و هزینه نیاز دارد. اما لوله‌های مسی به راحتی تمیز می‌شوند و حتی می‌توانید خودتان نیز این کار را در خانه انجام دهید.

بهترین رادیاتور برای خودرو! مسی یا آلومینیومی؟

اگرچه رادیاتورهای آلومینیومی سبک‌ترند و قیمت کمتری هم دارند، اما به دلیل اینکه قدرت بیشتری در انتقال سرما به سمت موتور خودرو را دارند و می‌توانند سریع‌تر گرمای موتور را دریافت کنند، مناسب‌تر هستند.

اگر به مقاومت فیزیکی رادیاتور اهمیت زیادی می‌دهید و می‌خواهید عمر طولانی‌تری داشته باشد و مداوم مجبور به سرویس لوله‌های آن نباشید، رادیاتور آلومینیومی برای شما مناسب‌تر است.

نوع دیگری از رادیاتورها با استفاده از لوله‌های مسی – برنجی تهیه می‌شوند که در مقایسه با لوله‌های مسی (خالص) مقاومت بیشتری در برابر ضربه، رسوب و اکسید شدن دارند. همچنین تعمیر آن‌ها نیز آسانتر است.

بهترین رادیاتور برای خانه! مسی یا آلومینیومی؟

هر دو نوع رادیاتور مسی و آلومینیومی می‌توانند برای خانه استفاده شوند. اگر در شهرهای بسیار سرد کشور زندگی می‌کنید که روزهای یخبندان و بسیار سردی را در فصل زمستان تجربه می‌کنید، مطمئنا رادیاتورهای آلومینیومی نمی‌تواند پاسخگوی نیاز محیط خانه باشد و به خوبی فضا را گرم نمی‌کند.

در این مواقع بهتر است از رادیاتورهای مسی استفاده کنید تا گرمای بیشتری را به داخل فضا هدایت کند. همانطور که اشاره کردیم حتی با وجود سنگین بودن وزن لوله‌های مسی در رادیاتور هیچ مشکلی وجود ندارد و شما مجبور نیستید رادیاتور را جابجا کنید.

از طرف دیگر، سرویس و تمیز کردن لوله‌های مسی رادیاتور در مقایسه با لوله‌های آلومینیومی برای خانه‌ها آسانتر است.

در آخر

این روزها که رادیاتورهای مسی و آلومینیومی در بازار موجود است، قبل از تهیه یکی از آن‌ها ابتدا باید اطلاعات کاملی در مورد نحوه عملکرد آن‌ها داشته باشید. در اینجا با مقایسه رادیاتور مسی و آلومینیومی تلاش کردیم شما را با مزیت‌ها و معایب هر یک از این دو نوع رادیاتور آشنا کنیم. امیدواریم اطلاعات ارائه شده در این مطلب برایتان کاربردی و مفید بوده باشد.