بیشتر مردم معتقدند سوخت در خودرو مهم ترین عامل جهت راه اندازی و حرکت آن است. اما در این مقاله متوجه خواهید شد که سیستم برق خودروهای انژکتوری موجب اشتعال و احتراق سوخت شده و منجر به حرکت ماشین می‌شود. در واقع هر آنچه که باید در مورد سیستم برق خودرو بدانید در این مقاله آمده است.
اگرچه تمام افراد غیر متخصص می‌دانند موتورها برای کارکردن به سوخت نیاز دارند اما نمی دانند که چگونه این سوخت باعث می‌شود موتور کارکند. در واقع موتورها مخلوطی از سوخت و هوا را در داخل محفظه خود می‌سوزانند تا پیستون هایی را که حرکت رو به جلو و عقب دارند به حرکت در آورند. این حرکت به چرخ ها منتقل شده و باعث حرکت خودرو می‌شود.
در خودروها، به خصوص خودروهای مدرن و جدید، انواع قطعات برقی وجود دارند که به صورت الکتریکی کار می‌کنند و استفاده از آن ها به سیستم برق رسانی خودرو متکی است. در حالت کلی سیستم برق خودرو شامل دوبخش می‌شود. بخش اول قطعاتی مانند انژکتور یا کامپیوتر (ecu) که برق مصرف می‌کنند. بخش دوم نیز قطعاتی که برق را در خودرو تامین خواهند کرد.
سیستم برق خودرو چیست؟
سیستم‌های برق خودرو، دستگاه‌های کنترل‌شده الکتریکی در یک وسیله نقلیه هستند که انرژی را از باتری دریافت می‌کنند و از طریق دینام به باتری برمی‌گردانند. در واقع اصلی ترین بخش سیستم برق از دینام و باتری تشکیل شده است. باتری برای تغذیه موتور و استارت کاربرد دارد و به موتور کمک می‌کند تا کار کند در حالی که دینام برای شارژ باتری و برق رسانی برای سایر اجزای الکتریکی خودرو استفاده می‌شود.
تمام مدارهای الکتریکی خودروها نیز توسط کلید یا رله باز و بسته می‌شوند و برای جلوگیری از اضافه بار از فیوز استفاده می‌کنند.
اجزا اصلی سیستم برق خودرو
مهم ترین و اصلی ترین سیستم برق خودرو در یک وسیله نقلیه شامل دینام، باتری و تنظیم‌کننده ولتاژ است. در واقع این قطعات منبع نیرو برای سایر اجزای الکتریکی خودرو هستند. اگرچه تنظیم کننده های ولتاژ در دینام گنجانده شده و به عنوان مبدل انرژی عمل می‌کنند. در کنار این قطعات موارد دیگری نیز وجود دارند که جزء سیستم برق خودرو می‌باشند:
باتری خودرو
منبع تامین برق خودرو که وظیفه ذخیره سازی برق را در سیستم عهده دار است. باتری یکی دیگر از اجزای ضروری در سیستم شارژ خودرو است، زیرا به عنوان یک مخزن انرژی الکتریکی عمل می‌کند. با روشن شدن موتور، دینام مستقیماً باتری را شارژ می‌کند. باتری همچنین می‌تواند انرژی اجزای الکتریکی را در زمانی که موتور کار نمی کند تامین کند.
دینام ماشین
اگرچه باتری منبع برق است اما تولید کردن برق وظیفه دینام می‌باشد. دینام می‌تواند نیروی مکانیکی را به نیروی الکتریکی تبدیل کند و باطری را پر نگه دارد.
کوئل خودرو
برق باطری را تقویت نموده و منجربه ایجاد جرقه و استفاده شمع می‌شود.
دلکو ماشین
این قطعه الکتریکی انرژی به وجود آمده در کوئل را در میان شمع خودرو پخش نموده و جریان برق را قطع و وصل می‌کند.
شمع ماشین
عملیات جرقه زنی و احتراق توسط شمع امکان پذیر می‌شود.
وایر شمع ماشین
سیم های روکش داری که وظیفه انتقال برق به شمع ها را دارند.
آفتامات خودرو
ازآنجایی برق دینام نامنظم است از آفتامات برای منظم کردن آن استفاده می‌کنند.
فیوز ماشین
لوازم کاربردی هستند که توانایی جلوگیری از خرابی در سیستم برق خودرو را زمانی که جریان عبوری زیاد است، دارند.
سوکت ماشین
سوکت ها قطعاتی کوچکی می‌باشند که مصرف کننده برق را به منبع برق متصل می‌کنند.
کنترل کننده ماشین
همانطور که از نامش پیداست می‌تواند جریات برق را قطع و وصل نماید.
مدار الکتریکی خودرو
مدارها وظیفه تقسیم بندی سیستم برق خودرو را برعهده دارند و به دو دسته مدار اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند. مدار جرقه، مدار شارژ و مدار روشنایی جزء مدارهای اصلی هستند.
مغناطیس
سیستم جرقه زنی مغناطیسی یا مگنتو با تنش بالا، سیستم جرقه زنی است که از مغناطیس برای ایجاد ولتاژ بالا جهت تولید برق استفاده می‌کند. برق تولید شده نیز اغلب برای راه اندازی وسایل نقلیه و سایر اجزای الکتریکی در سیستم استفاده می‌شود. در حقیقت مغناطیس یا مگنتو ترکیبی از توزیع کننده و ژنراتور است که به عنوان یک واحد ساخته شده و با توزیع کننده معمولی که انرژی جرقه بدون ولتاژ خارجی را ایجاد می‌کند، تفاوت دارد.
آلترناتور
دینام یکی از بخش های اصلی و اجتناب ناپذیر سیستم شارژ خودرو است. در واقع نیروی الکتریکی که باتری را شارژ می‌کند از دینام است، اما جریان تولید شده جریان متناوب (AC) می‌باشد. این توان AC بلافاصله به جریان مستقیم (DC) تبدیل می‌شود زیرا خودروها از یک سیستم الکتریکی 12 ولت DC استفاده می‌کنند.
تنظیم کننده ولتاژ
تنظیم کننده ولتاژ، خروجی برق دینام را کنترل می‌کند. این دستگاه اغلب در داخل دینام قرار دارد و می‌تواند ولتاژ شارژی را که دینام تولید می‌کند، تنظیم نماید. این دستگاه، ولتاژ را بین 13.5 تا 14.5 ولت نگه می‌دارد تا از قطعات الکتریکی خودرو محافظت کند. در خودروهای مدرن و جدید یک چراغ هشدار پشت داشبورد وجود دارد که مشکل ایجاد شده در سیستم و شارژ نشدن باطری را نمایش می
برق خودرو چه کارهایی انجام می‌دهد؟
کار یک سیستم الکتریکی خودرو کمی پیچیده اما به راحتی قابل درک است. تمام دستگاه های الکتریکی در یک وسیله نقلیه با سوئیچ ها یا سیستم رله طراحی شده اند که با منبع اصلی انرژی (باتری) همه آنها نیرو دریافت می‌کنند. بنابراین، با اولین استارت بلافاصله موتور راه اندازی می‌شود. فرآیند احتراق موتور را روشن نگه می‌دارد و دینام ، باطری را شارژ می‌کند.
ولتاژ دینام زمانی که موتور کار نمی کند کمتر از ولتاژ باتری است. به این دلیل که جریان باتری برای تغذیه بارهای خودرو استفاده می‌شود و نه دینام. در شرایطی که موتور در حال کار است، خروجی جریان دینام بیشتر از ولتاژ باتری است.
استفاده اولیه از سیستم برق خودرو سواری و دیگر خودروها تامین انرژی تمام وسایل الکتریکی و الکترونیکی در یک وسیله نقلیه است. از موتور الکتریکی، سنسورها، گیج‌ها، المنت گرمایشی، چراغ‌های جلو، چراغ‌های ترمز و راهنما، رادیو، تلویزیون، سیستم تهویه مطبوع، دمنده‌ها، چراغ‌های داخلی، سیستم یخچال، سیستم جرقه‌زنی و غیره همه این قطعات انرژی را از باتری دریافت می‌کنند. باتری نیز توسط دینام شارژ می‌شود.
توجه داشته باشید، هنگامی که موتور در حال کار است، تمام وسایل الکتریکی با قدرت رگولاتور دینام تغذیه می‌شوند. این به این دلیل است که خروجی دینام بیشتر از جریان باتری در هنگام کارکرد موتور است.
سیستم برق ماشین چه کاری انجام می‌دهد؟
وظیفه اصلی یک سیستم الکتریکی خودرو، تولید، ذخیره و تامین جریان الکتریکی به وسایل الکتریکی مختلف در یک خودرو است و تمام قطعات یک وسیله نقلیه را به کار می‌گیرد.
سیستم های الکتریکی خودرو شامل اجزای بسیاری است که شامل ژنراتورها تا دسته سیم های الکتریکی به کانکتورها و بسیاری موارد دیگر می‌شود. در این مقاله، تعریف، عملکردها، کاربردها، اجزاء و عملکرد سیستم الکتریکی خودرو را مشاهده کرده ایم.
سیستم برق خودروهای سنگین
سیستم برق در خودروهای سنگین دقیقا همانند سیستم برق خودرو سواری بوده و اصلی ترین قطعات آن شامل موارد زیر می‌شود:
- موتور استارت
- باتری
- دینام
- موتور
البته در بین این موارد دینام بخشی ضروری از سیستم الکتریکی است که برق خودروی در حال حرکت را تامین می‌کند. بدون آن و سایر عناصر ضروری مانند استارت و باتری، وسیله نقلیه شما روشن نمی شود و بسیاری از قطعات به درستی کار نمی کنند. درباره نحوه عملکرد سیستم الکتریکی کامیون بیشتر بدانید و نکاتی را برای جلوگیری از خرابی دریافت کنید.
اجزای اصلی سیستم برق خودرو سنگین
سیستم الکتریکی در درجه اول از موتور استارت، باتری و دینام تشکیل شده است. این سه قسمت وظیفه راه اندازی موتور، روشن نگه داشتن آن و تامین انرژی تمام اجزای الکتریکی مانند رادیو، روشنایی، پنجره ها، قفل ها، برف پاک کن ها، تهویه مطبوع و غیره را بر عهده دارند. اطلاعات زیر می‌تواند به شما در درک عملکرد هر کدام کمک کند.
موتور استارت خودرو
موتور استارت که به آن موتور میل لنگ نیز گفته می‌شود، انرژی الکتریکی را از طریق رله استارت و شیر برقی استارت به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. سپس الکتریسیته را به چرخ دنده پینیون و فلایویل می‌رساند که موتور را برمی گرداند تا وسیله نقلیه روشن شود. در اینجا نحوه عملکرد آن آمده است:
- کلید داخل احتراق قرار می‌گیرد و باتری جریان الکتریکی ولتاژ پایینی را به رله استارت می‌فرستد.
- رله استارت به شیر برقی استارت انرژی می‌دهد که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند.
- انرژی مکانیکی دنده پینیون را به سمت چرخ فلایویل درگیر می‌کند.
- پینیون و فلایویل به هم متصل می‌شوند تا موتور را برگرداند.
- موتور روشن می‌شود و استارت قطع می‌شود.
نشانگرهای استارت معیوب
موتور استارت دارای مشکلاتی است اگر:
- هنگامی که کلید در موتور قرار می‌گیرد، فوراً فعال نمی شود.
- هنگام چرخاندن کلید صدای کلیک یا ناله به گوش می‌رسد.
- دود از مدار استارت یا استارت بلند می‌شود.
باتری خودرو
باتری به عنوان مهمترین جزء الکتریکی در نظر گرفته می‌شود زیرا به وسیله نقلیه اجازه راه اندازی می‌دهد. همچنین این دستگاه انرژی را در هنگام خاموش بودن موتور ذخیره کرده و به رانندگان کمک می‌کند تا یک اینورتر را متصل کرده و بتوانند از وسایلی مانند رادیو، تلویزیون و مایکروویو را حتی زمانی که کامیون خاموش است، استفاده کنند.
نشانگر باتری معیوب
- موتور کند شده یا روشن نمی‌شود.
- چراغ باتری روشن خواهد شد.
- بوی گوگرد قوی به مشام می‌رسد.
- مواد شیمیایی باتری نشت می‌کند.
دینام ماشین
همانطور که گفته شد، دینام منبع برق اولیه برای کل خودرو در هنگام کار است. انرژی مکانیکی استارت را دوباره به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند تا به طور همزمان برق لوازم الکتریکی را تامین کند و باتری را شارژ نماید. در واقع هنگامی که موتور روشن است، دینام مانع خاموش شدن موتور می‌شود.
- نشانگرهای دینام معیوب
- صدای ساییدن غیرمعمول زیر کاپوت
- یک باتری مرده
- از دست دادن قدرت در موتور
- نور کم یا سوسوزن
نحوه نگهداری از سیستم برق خودرو سنگین
با گذشت زمان، عواملی مانند سن وسیله نقلیه، مسافت پیموده شده و شرایط رانندگی روزانه می‌توانند بر سیستم الکتریکی شما تأثیر بگذارند و آن را از راه اندازی یا عملکرد عادی بازدارند. با اجرای منظم تعمیر و نگهداری، احتمال بیشتری وجود دارد که مشکلات بالقوه را قبل از تبدیل شدن به مشکلات بزرگ پیدا کرده و برطرف کنید. برای حفظ و نگهداری سیستم برق خودرو سنگین از نکات زیر استفاده کنید:
- کابل های باتری را بررسی و تمیز کنید.
- شل بودن شاخه ها و سیم ها را بررسی کنید.
- وقتی وسیله نقلیه کار نمی کند، مطمئن شوید که همه چراغ ها خاموش هستند.
- قطعات عاری از هرگونه آلودگی، گریس، گرد و غبار و خوردگی باشند.
- اطمینان حاصل کنید که همه تسمه ها در جای خود محکم شده اند و سایش و پارگی ندارند.
قیمت سیستم برق خودرو
همان طور که در ابتدای مقاله گفتیم سیستم برق خودرو از دینام، باتری و ... تشکیل شده است. قیمت این لوازم به عوامل متعددی از جمله نوع ماشین، آمپر باطری، شرکت تولید کننده قطعات بستگی دارد. هرچقدر آمپر باطری بیشتر باشد از قیمت بالاتری نیز برخوردار است. همچنین لوازم الکتریکی خودرو که توسط برندهای معتبر ایرانی تولید می‌شوند کیفیت خوب و طول عمر بالایی داشته درنتیجه بودجه بیشتری نیز نیاز دارند. قطعات برقی خارجی نیز در مقایسه با برندهای ایرانی گران تر هستند.. جهت آگاهی از لیست قیمت این محصولات حتما به نمایندگی های معتبر مراجعه نموده یا وب سایت های رسمی که در این زمینه فعالیت دارند چک کنید زیرا به علت نوسانات بازار وجود تحریم قیمت تمام کالاها مرتب در حال تغییر و افزایش می‌باشد.
خرید سیستم برق خودرو
هنگام خرید یکی از قطعات در سیستم برق خودرو حتما به برند تولید کننده، کشور سازنده، گارانتی محصولات و اصالت آن ها دقت کنید. زیرا محصولات با کیفیت تاثیر به سزایی روی حرکت ماشین و طول عمر قطعات آن دارد.
جهت خرید این محصولات روش های متعددی وجود دارند که مهمترین آن ها خرید اینترنتی و حضوری هستند. در خرید حضوری می‌توانید به نزدیکترین مغازه عرضه و فروش لوازم الکتریکی خودرو مراجعه نموده و کالای مورد نیاز خود را از نزدیک ببینید، کیفیت و اصالت آن ها را چک نموده سپس بر اساس بودجه ای که دارید، اقدام به خرید نمایید.
در خرید مجازی و اینترنتی که امروزه بسیار رایج شده با استفاده از اینترنت و گوشی، می‌توانید قطعه الکتریکی مورد نیاز را جستجو کنید. در کمتر از چند ثانیه فروشگاهای مجازی معتبری که در این زمینه فعالیت دارند روی صفحه نمایش گوشی ظاهر می‌شوند شما با مشاهده قطعه مورد نظر در تمام زوایا، آگاهی از برند و مطالعه ویژگی های آن به راحتی ثبت سفارش نموده و قطعه را درب منزل تحویل بگیرد.
سخن پایانی
سیستم برق خودروهای سواری و سنگین تاثیر بسیار زیادی بر روی حرکت ماشین و امنیت آن دارند. بدون برق نه تنها ماشین روشن نمی شود بلکه امکان استفاده از دیگر امکانات آن مانند چراغ ها، حرکت برف پاکن و .... امکان پذیر نمی باشد.
